Hoever kan de AEX doorstijgen? Bas Heijink

Na de recente doorbraak door de 586,30 is de AEX verder opgelopen naar een niveau van net boven de 600 punten. Hogere niveaus blijven mogelijk, maar blijf zeer alert op een neerwaartse draai nu zone 600 – 610 is getest.

Test onderkant zone 600 – 610, de toppenzone uit de jaren 1999 – 2001    
De huidige opwaartse trend startte bij het dieptepunt van de 2e correctie van dit jaar in augustus. Dit dieptepunt ligt bij 528,70 en zorgde destijds voor een eendaagse neerwaartse doorbraak onder de belangrijke steun van 534,50. De AEX is vanaf dit dieptepunt dus ruim 70 punten opgelopen met slechts 1 kleine mini-correctie tijdens deze opwaartse beweging. Ondanks dat eerdere toppen opwaarts werden gebroken, is er naar mijn mening geen sprake van een nieuwe duurzame opgaande langetermijntrend. Ook is er geen sprake van een vervolg van de sinds begin 2009 stijgende langetermijntrend. Deze opgaande trend werd in veel indices namelijk in het laatste kwartaal van 2018 neerwaarts gebroken. Ondanks de hogere toppen blijft er naar mijn mening sprake van een groot en langdurig topvormingsproces. Deze hogere toppen zorgen er wel voor dat het aanzienlijk langer zal duren voordat de belangrijke steunpunten neerwaarts worden gebroken. Dit jaar hebben er tot op heden slechts 2 correcties plaatsgevonden. De eerste zorgde voor een daling in mei vanaf de 572 tot aan de 534,50. De 2e correctie was aanzienlijk forser en zorgde voor een daling vanaf de 586,30 tot aan de 528,70. Deze correctie zorgde voor een daling van bijna 10%. De tussentijdse minicorrectie in oktober zorgde voor een daling en hogere kortetermijnbodem bij 553,80. Langs deze bodem en de bodem van augustus bij 528,70 is nu een steile opgaande bodemlijn te trekken die vandaag bij 575,90 ligt. Wekelijks loopt deze bodemlijn ongeveer 3,5 punt op. Een neerwaartse doorbraak onder deze lijn zou waarschijnlijk het signaal zijn dat de top is gezet en de neerwaartse weg richting de 553,80 en 534,50 kan worden ingezet.

Negatieve divergentie in aandelenmarkten en terugtest naar voormalige stijgende bodemlijnen in het langetermijnbeeld
De doorbraak boven de zone 577 – 586,30 zorgde ervoor dat er opwaartse potentie ontstond richting de zone 600 – 610. In deze zone liggen een aantal belangrijke toppen uit de jaren 1999 – 2001. Deze toppen maakten toen deel uit van een zeer groot hoofd-schouderpatroon. Mocht de AEX door de 610 breken, ontstaat meer ruimte naar 635. Of het zover komt, moeten we in de komende weken bekijken. Ik ga er momenteel vanuit dat de huidige opwaartse beweging een tijdelijke overshoot is boven de eerdere toppen, een zogenaamde blow-off beweging. Bij een dergelijke beweging is er sprake van een krachtige maar laatste opwaartse beweging voordat een belangrijke top wordt gevormd in alle tijdstermijnen. Dit kunnen we zien aan meerdere signalen die momenteel in de markt aanwezig zijn. Zo is er nog steeds sprake van een belangrijk waarschuwingssignaal, namelijk negatieve divergentie. Dit betekent dat de AEX zelf (net als veel andere indices) nog steeds hogere toppen maakt, maar de RSI en de MACD lagere toppen vormen. Dit proces zien we al enkele weken. Het is een waarschuwingssignaal dat de kans groot is dat de AEX bezig is met de vorming van een top, maar de precieze hoogte hiervan is daarbij niet te voorzien. Verder zien we in de AEX dat deze beweging een terugtest is naar voormalig langere stijgende bodemlijnen. De eerste bodemlijn die momenteel terug wordt getest is de eerder gebroken stijgende bodemlijn sinds het dieptepunt van 472 van eind vorig jaar. Kijken we naar de langetermijngrafiek, dan zien we momenteel ook een (bijna) terugtest naar een van twee voormalige stijgende bodemlijnen vanaf de bodem en start van de voormalige langetermijnbullmarkt op de logaritmische maandgrafiek vanaf de 2009 bodem. Vanuit deze optiek lijkt de opwaartse ruimte beperkt. Kijken we naar de Fibonacci-projectieniveaus van de forse daling van vorig jaar (tot aan de 472-bodem van december 2018) dan ligt toevallig het eerste projectieniveau rond de 610 en het 2e niveau bij 640. Een verdere stijging tot boven de 610 is dan ook niet uit te sluiten tijdens de huidige blow-off beweging, maar blijf zeer alert op een plotselinge en krachtige neerwaartse draai.

Veel waarschuwingssignalen voor een belangrijke top, bevestiging pas onder de stijgende bodemlijn bij 575,90
Ondanks dat er meer opwaartse ruimte aanwezig is, moeten we zeer alert zijn op nieuwe toppatronen en de doorbraak van onderliggende stijgende bodemlijnen. We zien de laatste vijf handelsdagen dat er twijfel in de markt begint te komen. In tegenstelling tot de forse opwaartse candlesticks zien we de laatste dagen kleine candles, waarbij de body’s ook zeer klein blijven en er meerdere doji’s zijn gevormd. Dit gebeurt aan de onderkant van de zone 600 – 610 en daarmee ook tijdens de terugtest naar de voormalige en sinds eind vorig jaar stijgende bodemlijn. Als we kijken naar de onderkant dan zagen we de afgelopen een steeds verdere versteiling van de opgaande beweging. Dit zien we vaak bij een zogenoemde blow-off beweging. Ik noemde hierboven al de langs de 528,70 en 553,80 stijgende bodemlijn die momenteel bij 575,90 is te vinden. Vanaf de 553,80-bodem is een opwaartse versteiling te zien die ook de contouren heeft van stijgende wig. Deze kortere en steilere stijgende bodemlijn is vandaag bij 586 te vinden en loopt wekelijks ongeveer 5,5 punt op. Verder zien we de euforie onder beleggers en analisten naar zeer hoge niveaus oplopen (contrair signaal) en geven de intermarktindicatoren (olie, rente, valuta en goud) steeds meer signalen af die wijzen op de vorming van een belangrijke top in de aandelenmarkten. We moeten in de komende tijd dan ook zeer alert zijn op de vorming van toppatronen in zowel de dag- als de weekgrafiek. Dit zou tesamen met de negatieve divergentie een eerste signaal van topvorming zijn. Toch moeten de opgaande bodemlijnen die vandaag bij 575,90 en 586 zijn te vinden, worden gebroken om meer duidelijkheid te geven voor de vorming van een volgende belangrijke top. Zolang deze signalen uitblijven, kan de huidige opwaartse beweging en euforie onder beleggers in de komende tijd zorgen voor een (beperkte) verdere verhoging van de recent gevormde toppen.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)