Terugtest afgerond?
Vorige week traden een aantal verslechteringen op in het korte- en middellangetermijnbeeld waardoor de kans groot is dat de top in de AEX is gezet tijdens deze enorme herstelbeweging.
Herstelbeweging vanaf 389 loopt op zijn laatste benen
In februari-maart vond een enorme vrije val beweging plaats. In slechts 4 weken tijd viel de AEX ongeveer 240 punten terug. Vanaf de 632-top tot aan de 389-bodem. Deze 632 was de hoogste koers in meer dan 10 jaar tijd. In de 2e helft van 2018 vond al een doorbraak plaats onder de stijgende bodemlijnen op de logaritmische langetermijngrafiek die het einde inluidde van de 10 jaar durende bullmarkt. Toch bleek 2019 een zeer krachtig jaar te worden met slechts een tweetal kleine correcties waarbij de AEX naar nieuwe hogere toppen opliep over de afgelopen 10 jaar. Na de top bij 632 kwam abrupt een einde aan deze opgaande beweging en startte de vrije val. Een dergelijke neerwaartse beweging in een dergelijk kort tijdsbestek zien we niet vaak. Mijn eerste neerwaartse koersdoel rond de 410 werd al snel bereikt, wat ook betekende dat in enkele weken al ruim 50% was gecorrigeerd vanaf de bodem (net onder de 200 punten) in maart 2009. Mijn 2e koersdoel bij 380 werd bijna behaald. Maar ik gaf destijds al aan dat een krachtige herstelbeweging gestart kon worden. Dit kwam mede door de extreem lage standen in de technische indicatoren, de vorming van een bodempatroon en de vorming van een zogenoemde ‘exhausting’ gap.
Ik had in eerste instantie een krachtig herstel verwacht richting de 483, maar de doorbraak hierboven zorgde voor meer ruimte naar de 528. Medio april zagen we een tijdelijke en brede consolidatiefase tussen de 491 en 528. De doorbraak boven de 528 had ik echter niet verwacht en zorgde voor een verdere en krachtige stijging tot de recent gevormde top bij 573,50. Dit lag overigens precies bij de meervoudige toppenzone die sinds begin 2018 werd gevormd in de AEX. Tot op heden is dit de top in de AEX tijdens deze zeer krachtige opgaande herstelbeweging van ongeveer 184 punten.
Visie technische analyse:
| korte termijn | lange termijn | steunniveaus | weerstandniveaus |
| Short | Short | 551,50 / 543,90 / 529,80 / 528,70 | 558,20 / 561 / 573,50 – 574 |
Grafiek AEX-index op dagbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 15 juni 2020, Zie ook onze uitleg van technische begrippen
Risico’s in aandelenmarkten blijven groot. Veel neerwaartse potentie aanwezig
Als we overigens kijken naar het langetermijnbeeld dan werd niet alleen de meervoudige toppenzone uit 2018 teruggetest ruim een week geleden. Kijken we naar de logaritmische grafiek dan zien we ook een ‘perfecte’ terugtest naar een van de voormalige stijgende langetermijnbodemlijnen die in maart 2009 startte. Een zeer forse herstelbeweging die zorgde voor een klassieke terugtest. Hiermee is de kans realistisch dat een eerste lagere top is gevormd in het langeretermijnbeeld na de top van februari bij 632. Deze bewegingen zien we in meer indices. Alleen in onder andere de Nasdaq 100 zagen we in de afgelopen weken de vorming van een hogere all-time high. Het langetermijnbeeld blijft dus onverminderd op Short staan en ik verwacht dat de bearmarkt die eerder dit jaar werd gestart, in de 2e helft zal worden voortgezet.
Mijn langetermijnvisie blijft op een eerste doel van 380 staan. Het zal door de kracht van de herstelbeweging wel aanzienlijk langer gaan duren voordat dit doel zal worden bereikt. Een krachtige volgende neerwaartse vrije val is niet uit te sluiten, maar de kans dat dit doel nog niet in de 2e helft van 2020 zal worden bereikt blijft realistisch. De risico’s in de aandelenmarkten blijven voor de komende maanden naar mijn mening groot. Dit zien we ook vanuit de intermarktindicatoren. De dalende trend in de euro-dollar is bijvoorbeeld al gebroken en we zitten in dit valutapaar momenteel in zijwaartse consolidatiefase waarbij de kans steeds groter wordt op een nieuwe stijgende tendens. Ook de goudprijs blijft in een krachtige opgaande langere trend zitten, maar nadert wel een tweetal belangrijke weerstanden. De 10-jaars rente zit al lange tijd in een uitbodemingsfase die in de 2e helft kan worden omgekeerd in een nieuwe stijgende tendens. Deze intermarktindicatoren geven, buiten de grafieken van de aandelenmarkten zelf, ook aan dat de risico’s in de aandelenmarkten groot zijn.
Test van 528,70 gisteren zorgt voor opleving in het kortetermijnbeeld, maar tot hoever?
Als we kijken naar de bewegingen vanaf de maartbodem bij 389 dan zagen we een drietal versteilingen in de grafiek. Vanaf de 389 en langs de mei-bodem van 492,50 ligt de langste en minst steile opgaande bodemlijn. Vanaf de genoemde 492,50 en langs meerdere raakpunten, ligt de 2e opgaande bodemlijn en de laatste startte bij de bodem van 1 juni van 532,90. Deze laatste opgaande steunlijn was een kortstondige blow-off beweging die zorgde voor de top bij 573,50. Dit zorgde ook voor de recente en kortstondige doorbraak boven het 200-daags gemiddelde. Inmiddels zijn alle opgaande bodemlijnen in de afgelopen week neerwaarts gebroken, waardoor de kans realistisch is dat de top is gezet. Daarbij werd een forse neerwaarts gap gevormd tussen de 551,50 en 558,20. Dit zorgde ook voor de vorming van een island reversal patroon. Gisteren testte de AEX de eerdere bovenkant van een tijdelijke zijwaartse beweging (en tevens mijn 2e opwaartse doel van de herstelbeweging) bij 528,70. Dit zorgt ervoor dat er een daling plaatsvond van bijna 8% vanaf de recente top. Vandaag opent de AEX met een forse opwaartse gap waardoor een steunpunt bij de top van gisteren ligt bij 543,90. Hierdoor zal de AEX ook een deel van de recente neerwaartse gap sluiten.
Zodra de AEX deze gap grotendeels weet te sluiten, lijkt de AEX bezig te zijn met de vorming van een 1e lagere top in het zeerkortetermijnbeeld. Het doorbreken van alle drie de genoemde stijgende bodemlijnen zorgt er verder voor dat de kans reeel is dat in het langere technische beeld een lagere top is gevormd bij 573,50. Ook zagen we in de afgelopen dagen enkele verzwakkingen in de technische indicatoren. De RSI brak zijn stijgende bodemlijn en de MACD vormde op een relatief hoog niveau een neerwaartse crossing. Eerste weerstand ligt nu bij de 558,20 met daarboven het vlakke 200-daags gemiddelde bij 561. Een doorbraak daarboven kan zorgen voor een hertest van de eerdere top bij 573,50. Maar ook in dit scenario lijkt het topvormingsproces verder te worden voortgezet. Het belangrijkste steunpunt in het kortetermijnbeeld ligt inmiddels weer wat verder weg en is bij 528,70 te vinden. Vlak daaronder is verder nog het 50-daags gemiddelde te vinden bij 520,50. Maar ik acht de kans groot dat in de komende weken de druk op de belangrijke zone bij 489 – 492 verder kan worden opgevoerd.
Grafiek AEX-index op weekbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 15 juni 2020
Technische analyse maakt deel uit van de risicoanalyse van het ING Investment Office
| Risicobarometer ING Investment Office | |||
| Signaal | – | ||
| Macro-economie | – | Economieën worden geleidelijk heropend maar herstel zal lange tijd in beslag nemen | |
| Liquiditeit / rente | ++ | Centrale banken halen alles uit de kast en draaien de geldkraan vol open | |
| Waardering | — | ‘Veilige’ beleggingen zoals staatsobligaties zijn hooggewaardeerd, maar aandelen zijn ook duur | |
| Sentiment¹ | + | Beleggers zijn bereid meer risico te nemen en neigen naar overdreven optimisme | |
| Technische analyse² | – | Alert op vorming van lagere top, herstelfase is mogelijk ten einde | |
| Deze tabel wordt een keer per maand geüpdatet. Laatste wijziging 10 juni 2020 | |||
1 Contra-indicator, zeer negatief sentiment kan beoordeeld worden als positief.
² Technische analyse (TA) is een manier om de koersontwikkeling op financiële markten te voorspellen en is één van de signalen die onze risicobarometer stuurt. Alle signalen (waaronder het TA-signaal) worden onafhankelijk van elkaar bepaald en opgeteld tot één (totaal) risicosignaal. Dit signaal is bepalend voor onze tactische assetallocatie.
| Disclaimer Deze beleggingsaanbeveling is opgesteld door Bas Heijink, technisch analyst, en is en uitgebracht en voor het eerst verspreid op dinsdag 16 juni 2020 om 10:20 door het ING Investment Office, onderdeel van ING Bank N.V. Voor het opstellen van deze beleggingsaanbeveling is gebruik gemaakt van de volgende wezenlijke informatiebronnen: BofA Securities, Goldman Sachs, Bloomberg, CreditSights, Standard & Poor’s, Moody’s, Fitch, ING FM, Citi, J.P. Morgan, Thomson Reuters Datastream, Sustainalytics, UBS en/of Reuters Metastock. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op de volgende waarderingsgrondslagen, methoden en aannames: koerswinstverhouding, koersboekwaardeverhouding en/of net asset value (NAV). Voor deze beleggingsaanbeveling zijn geen beschermde modellen gebruikt. Een beschrijving van het ING-beleid ten aanzien van informatiebarrières en belangenverstrengeling kunt u hier vinden. Tenzij anders vermeld, zal ING Bank N.V. de beleggingsaanbeveling niet actualiseren. Ontwikkelingen die zich na het opstellen van deze beleggingsaanbeveling hebben voorgedaan, kunnen van invloed zijn op de juistheid van de aannames waarop deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd. Beleggingsaanbevelingen worden over het algemeen 2 tot 4 keer per jaar herzien. Deze beleggingsaanbeveling behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren en vormt geen uitnodiging tot het aangaan van welke overeenkomst of verbintenis dan ook. Deze beleggingsaanbeveling is gebaseerd op aannames en vormt geen garantie voor een bepaalde ontwikkeling of resultaat. Aan deze beleggingsaanbeveling kunnen geen rechten worden ontleend. Beslissingen op basis van deze beleggingsaanbeveling zijn voor uw eigen rekening en risico. Noch ING Bank N.V. noch ING Groep N.V. noch enige andere rechtspersoon die tot de ING Groep behoort, aanvaardt aansprakelijkheid voor enige schade in welke mate dan ook die voortvloeit uit het gebruik van bovenstaande beleggingsaanbeveling of de daarin opgenomen informatie. Beleggen brengt risico’s en kosten met zich mee. U kunt uw inleg of een deel ervan verliezen. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. ING Bank N.V. is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934, respectievelijk de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, en evenmin in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika (hierna tezamen: ‘Amerikaanse beleggingswetgeving’). Deze beleggingsaanbeveling is niet gericht tot en niet bestemd voor ‘U.S. Persons’ in de zin van de Amerikaanse beleggingswetgeving. Kopieën hiervan mogen niet worden verzonden of worden meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan U.S. Persons. ING Bank N.V. is statutair gevestigd te Amsterdam, handelsregister nr. 33031431 Amsterdam en staat onder toezicht van Autoriteit Financiële Markten AFM. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Alle rechten voorbehouden. Deze beleggingsaanbeveling mag niet worden verveelvoudigd, gekopieerd, gepubliceerd, opgeslagen, aangepast of gebruikt in welke vorm dan ook, online of offline, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ING Bank N.V. ©2019 ING Bank N.V., Amsterdam. |
Meer weten over technische analyse?
Zie onze uitleg van technische begrippen.
