Ongekende bewegingen in historische week voor grondstoffen
De grondstoffensector sloot vorige week een historische week af. Diverse belangrijke grondstoffen lieten ongekende bewegingen zien. Terwijl het stof neerdaalde en de markten wachtten op het volgende hoofdstuk in de vreselijk trieste oorlog in Oekraïne, bleven sommige markten en handelaren gekneusd en gehavend achter. Niet in het minst op de Londense metaalmarkt waar de handel in nikkel gesloten bleef na een piek van 250%.
Grondstoffen zijn, op enkele uitzonderingen na, sterk gestegen sinds president Poetin het bevel gaf Oekraïne aan te vallen. Daardoor veranderde de markt van bezorgdheid over een krap aanbod in het daadwerkelijk zien verdwijnen van het aanbod. Rusland is de op één na grootste leverancier van grondstoffen aan de wereldeconomie en we zijn nu getuige van historische ontwikkelingen: het groeiende isolement van Rusland en de sancties van de internationale gemeenschap snijden een belangrijke aanvoerlijn van energie, metalen en gewassen door. Ontwikkelingen die, voordat de grondstoffensector op zijn eerste wekelijkse daling sinds december afstevende, een aantal historische bewegingen in gang hebben gezet.
De grootste en scherpste verandering op de wereldwijde grondstoffenmarkten, misschien wel sinds het olie-embargo van 1973, zal waarschijnlijk steun blijven geven aan een reeds krappe aanbodsituatie. Niet alleen voor energie zoals toen, maar ook voor industriële metalen en sommige landbouwgrondstoffen. Met dit in gedachten zien wij elke correctie op korte termijn als een kans om toegang te krijgen tot de markt. Gezien het hoge niveau van individuele prijsschommelingen geven wij er de voorkeur aan om ons te richten op breed gebaseerde grondstoffen-ETF’s.
Brent ruwe olie sloot af op zijn eerste wekelijkse lagere slot in drie weken. Het mei-contract bereikte bijna $140/b, alvorens scherp lager om te keren en een recordbereik van 33 dollar in de week te bereiken. Een nog hoger drama ontvouwde zich in de Europese dieselmarkt. De ICE Low Sulphur Gasoil futures, die worden gebruikt als prijsreferentie voor alle handel in distillaten in Europa en daarbuiten, stegen naar een recordhoogte van $1422 per ton, bijna drie keer meer dan het vijfjaarlijkse gemiddelde. Aan de pomp zagen automobilisten in heel Europa voor het eerst in jaren de dieselprijzen hoger liggen dan die van benzine.
Bron: Saxo Groep
De Europese gasmarkt bleef voor enorme en vraagvernietigende prijsbewegingen zorgen. Aan het begin van de week bereikte het Nederlandse TTF-gasfuturescontract een recordniveau van 345 euro per MWh, het equivalent van 630 dollar per vat ruwe olie. Maar nadat het de hele week binnen een enorme bandbreedte van 232 euro had gehandeld, eindigde het de week dicht bij de onderkant, met een daling van ongeveer 35%. Dit vond plaats nadat Rusland stopte met het beperken van de verkoop van energie en grondstoffen. Dat betekent voor Europa dat er voldoende gas via pijpleidingen wordt geleverd tijdens de overgang naar de lente en een lager verbruik.
Nikkel, dat wordt gebruikt in roestvrij staal en batterijen voor elektrische voertuigen, werd uiteindelijk het epicentrum van de fall-out van de oorlog in Oekraïne en de sancties tegen Rusland. Op dinsdag, na een piek van 250%, sprong de prijs kortstondig boven de $100.000 per ton op de London Metal Exchange. Dit was een vervijfvoudiging ten opzichte van waar de prijs het afgelopen jaar verhandeld had. De beweging werd uitgelokt door speculaties in de markt dat een houder van een belangrijke short-positie op de markt moeilijkheden ondervond om zowel de positie te verkleinen als de financiering te krijgen die nodig is om aan de dagelijkse margevereisten te voldoen.
Handelaren op een futuresmarkt moeten regelmatig geld, de zogenaamde ‘margin’, bij hun brokers storten om potentiële verliezen op hun posities te dekken. Brokers moeten op hun beurt margin aanhouden bij het clearinghouse. Als de markt tegen deze posities in beweegt, ontvangen zij een ‘margin call’, waarin om meer geld wordt gevraagd. Als zij niet betalen, kunnen zij gedwongen worden hun positie te sluiten.
Dit was de situatie waarmee de London Metal Exchange, die in handen is van Hong Kong, dinsdag werd geconfronteerd. Toen werd duidelijk dat de Chinese nikkel-titaan Tsingshan, eigendom van Xiang Guangda of ‘Big Short’, een potentieel verlies van $8 miljard op zijn shortpositie van 150.000 ton in het vooruitzicht had. De LME legde niet alleen de handel stil, maar besloot ook alle transacties van die dag te annuleren. Daardoor werd de prijs teruggezet naar de afwikkeling van de vorige dag op $48,00 per ton. Tsingshan heeft zich inmiddels verzekerd van voldoende financiering om zijn marge te dekken, maar aangezien Guangda nog niet bereid is zijn shortpositie te sluiten, kan bij de opening van het contract deze week vuurwerk worden verwacht. Mogelijk meer dan 40% lager gezien de prijsbewegingen op de Shanghai Futures Exchange sindsdien.
Goud handelde bijna onveranderd in de week na een stijging tot op enkele dollars van de recordhoogte voor 2020 op $2074/oz. Maar het stuitte op winstnemingen toen het sentiment op de markten verbeterde en de yields hoger werden in de aanloop naar de FOMC-vergadering van volgende week. Zilver bereikte het hoogste punt sinds juni, maar stuitte op weerstand bij 26.90/oz, de 61.8% van de sell-off van 2021.
Bron: Saxo Groep
Naast de moeilijk te kwantificeren geopolitieke risicopremie die momenteel in de markt aanwezig is en ondanks het feit dat wij onze prognose niet hebben gehaald, handhaven wij onze bullish outlook. We hebben de overtuiging dat de inflatie hoog zal blijven, terwijl de centrale banken moeite kunnen hebben om hard genoeg op de rem te trappen in het licht van het risico van een economische vertraging. Wij denken dat de crisis tussen Rusland en Oekraïne het vooruitzicht op hogere edelmetaalprijzen zal blijven ondersteunen.
Tarwefutures in Chicago en Parijs stegen afgelopen dinsdag naar recordhoogtes. Daarna trad er daling in nadat het Amerikaanse ministerie van Landbouw de wereldvoorraden verhoogde dankzij een recordoogst in Australië en een robuuste export vanuit India. Oekraïne en Rusland exporteren 29% van alle tarwe ter wereld, vooral via de Zwarte Zee. Vanuit het oogpunt van de voedselzekerheid in de wereld is de oorlog in Oekraïne, die vaak de korenschuur van Europa wordt genoemd, een zeer ernstige ontwikkeling. Tarwe is namelijk, samen met rijst, een belangrijkste voedselbron.
In de top tien van tarwe-importeurs in de wereld vinden we verschillende ontwikkelingslanden, van Egypte en Turkije tot Indonesië en Algerije. Allemaal landen, waar de stijgende voedselprijzen een buitengewoon negatief effect zullen hebben. In zijn maandelijks rapport verlaagde het Amerikaanse ministerie van Landbouw zijn ramingen voor de uitvoer uit Rusland en Oekraïne met 7 miljoen ton tot 52 miljoen. Dit is een cijfer dat echter met een grote mate van onzekerheid omgeven blijft. Het zou sterk kunnen stijgen door een langdurige oorlog, waardoor de prijzen hoog zouden blijven.
De spotprijzen voor uranium stegen naar het hoogste niveau sinds de kernramp in Fukushima in 2011, nadat het Witte Huis had gezegd dat het sancties overweegt tegen het Russische staatsbedrijf voor atoomenergie, Rosatom Corp. De uraniummarkt profiteerde al van de verhoogde aandacht van investeerders gezien de huidige pieken in andere brandstoffen en Europa’s streven om minder afhankelijk te worden van Russische olie en gas. Een beslissing om Rosatom sancties op te leggen zou de toch al krappe markt echter nog krapper maken, aangezien het bedrijf en zijn dochterondernemingen meer dan 35% van de wereldwijde uraniumverrijking voor hun rekening nemen en Rusland in 2020 16,5% van de Amerikaanse uraniuminvoer voor zijn rekening nam.
Ole Hansen, hoofd Grondstoffenstrategie Saxo Bank
