TA AEX: Lagere top in de maak
Vorige week zette de AEX de zone 529 – 533 onder druk. Deze zone werd echter nog niet op slotbasis gebroken. De krachtige stijging van de afgelopen dagen lijkt uit te kunnen monden in een terugtest evenals een lagere top.
Neerwaartse vervolg komende maanden blijft realistisch
De AEX wist vorige week de belangrijke steunzone bij 529 – 533 flink onder druk te zetten en hier intraday zelfs onder te komen. Toch bleek de slotkoers telkens boven deze zone te liggen. Een slotkoers onder deze zone is noodzakelijk om een krachtig en belangrijk neerwaarts vervolgsignaal te geven in het middellange- en langetermijnbeeld. Deze bewegingen zorgden er overigens wel voor dat voor het eerst sinds begin juni sprake is van een lager niveau tijdens deze zijwaartse handelszone. De vorige bodem dateert van 21 september en lag toen bij 533,20. Ik gaf in de afgelopen weken al aan dat deze 5 maanden durende zijwaartse beweging naar mijn mening een overgangsfase is tussen de krachtige herstelbeweging vanaf de maartbodem en een volgende neerwaartse beweging in de bearmarkt in het langeretermijnbeeld. Zodra de AEX op slotbasis onder de zone 529 – 533 weet te sluiten, staat de weg in principe open voor een neerwaartse vervolgbeweging richting de zone 490 – 500. Hier ligt mijn eerste doel voor de komende maanden. Ook ligt in deze zone het eerste (38,2%) Fibonacci-retracementniveau van de gehele herstelbeweging vanaf de maartbodem die destijds bij 389 op de borden werd gezet. Ondanks dat deze herstelbeweging aanzienlijk verder doorzette en langer duurde dan ik medio maart verwachtte, bleek dit herstel een klassieke terugtest te zijn naar de opgaande bodemlijn van de voormalige bullmarkt die in 2009 werd gestart en eind 2018 werd beëindigd. Als we overigens kijken naar de bewegingen in veel andere indices, dan hebben veel Europese indices al de onderkant van het vergelijkbare topvormingsproces gebroken, en zorgt de huidige herstelbeweging voor een terugtest naar het uitbraakniveau.
Visie technische analyse:
| korte termijn | lange termijn | steunniveaus | weerstandniveaus |
| Short | Short | 545,30 / 533,20 / 529 – 530 / 527,80 | 558 – 558,30 / 568 / 574 / 575,70 |
Grafiek AEX-index op dagbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 3 november 2020, Zie ook onze uitleg van technische begrippen
Hoofd-schoudertoppatroon in ontwikkeling, lagere top realistisch in de komende dagen
De intraday-bodem werd vorige week gevormd bij 527,80 waarna deze week een krachtig herstel werd ingezet. Dit zorgde inmiddels al voor een stijging van ruim 25 indexpunten vanaf deze bodem. Een eerste weerstand is nu te vinden bij 558 – 558,30, waarboven ruimte kan vrijkomen richting de 568 en hoger. In oktober werd een belangrijke top geplaatst in de zone 574 – 575,70. Hier werd een meervoudige top gevormd die ook zorgde voor een test van de 1e lagere top die in augustus werd gevormd (vanaf de 587-top in juli). Ik acht de kans realistisch dat in de komende dagen een lagere top wordt gevormd onder de zone 574 – 575,70 voordat de neerwaartse weg weer wordt ingeslagen. Het probleem in een langdurige en brede zijwaartse handelsfase, is dat er pas duidelijkheid komt zodra een van de buitengrenzen wordt gebroken. Hierna is vaak pas een nieuwe dalende toppenlijn (neerwaartse doorbraak) of stijgende bodemlijn (opwaartse doorbraak) te zien. Naar mijn mening is het slechts een kwestie van tijd voordat deze zijwaartse bewegingsruimte neerwaarts wordt gebroken. Als we verder kijken naar de bewegingen sinds begin september zijn de contouren te zien van (opnieuw) en hoofd-schouderpatroon met een licht dalende neklijn. De AEX zou nu bezig zijn met de vorming van de 2e schouder. Ook voor dit potentiële toppatroon geldt dat de AEX structureel onder de 529 moet zakken om het patroon te activeren. Verder zagen we in de afgelopen maanden de vorming van een groot aantal toppatronen. Zo werd bij de 587-top in juli een relatief zeldzaam driedaags-toppatroon gevormd, een evening star. Op de weekgrafiek werd verder recentelijk een bearish engulfing gevormd. Het eerste steunpunt in het kortetermijnbeeld is nu te vinden bij 545,30. Hier liggen de onderkant van de gisteren gevormd opwaartse gap en het nog steeds dalende 200-daags gemiddelde. Een slot hieronder zou het eerste signaal zijn dat een volgende lagere top is gevormd in het kortetermijnbeeld, na de eerdere toppen bij 587 en 575,70.
Europese indices gaven duidelijke verzwakkingen al aan. S&P 500 ook bezig met topvormingsproces
Als we nog kort kijken naar andere indices dan zagen we daar ook al de nodige verzwakkingen. Vooral in Europa waren deze verslechteringen te zien. De DAX brak al eerder door de onderkant van zijn zijwaartse fase die bij de zone 12.250 – 12.340 is te vinden. Dit niveau is vergelijkbaar met de 529 in de AEX. Hij vormde recent een meervoudige bodem bij 11.450 en de herstelbeweging van de afgelopen dagen lijkt een klassieke terugtest te zijn naar de genoemde neerwaartse uitbraakzone. Mijn eerste doel voor de komende weken ligt rond de 11.000, maar een aanzienlijke verdere daling in de komende maanden lijkt een realistisch scenario. Ook de STOXX Europe 600 Index brak recent al door de onderkant van zijn zijwaartse tradingrange. Deze index is tijdens de herstelfase (vanaf de maartbodem) ook aanzienlijk achtergebleven ten opzichte van bijvoorbeeld de DAX en de AEX. De huidige opleving richting de 360 en richting de dalende gemiddelden (50-daags en 200-daags) lijkt een poging te worden voor de vorming van een 1e lagere top waarna de neerwaartse weg weer kan worden ingeslagen. Eerste neerwaartse richtpunten zijn te vinden bij 332 en 323. De S&P 500 vormde in de afgelopen maanden een dubbele top met een nieuwe en hogere all-time high. Hierna werden meerdere opgaande bodemlijnen gebroken en werd de blow-off fase afgerond. Vorige week testte de S&P 500 een eerdere bodem (september) en eerdere top (begin juni). Belangrijk is dat deze niveaus rond de 3.210 – 3.230 in de komende weken structureel worden gebroken als volgende bevestiging van topvorming in het langere beeld. De opleving van de afgelopen dagen zorgde tot op heden voor een terugtest naar een oude en voormalige all-time high bij 3.393. Hier is ook het neerwaarts gedraaide 50-daags gemiddelde te vinden. Kortom zien we steeds meer internationale verslechteringen, waarbij vooral de zwakke Europese aandelenmarkt opvalt.
Grafiek Xetra DAX op dagbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 3 november 2020
Grafiek STOXX Europe 600 Index op dagbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 3 november 2020
Grafiek S&P 500 Index op dagbasis
Bron: Reuters Metastock XVII, 3 november 2020
Technische analyse maakt deel uit van de risicoanalyse van het ING Investment Office
| Risicobarometer ING Investment Office | |||
| Signaal | – | ||
| Macro-economie | =/- | Economische vooruitzichten zijn onzeker, herstel lijkt af te zwakken | |
| Liquiditeit / rente | ++ | Centrale banken halen alles uit de kast en draaien de geldkraan vol open | |
| Waardering | — | ‘Veilige’ beleggingen zoals staatsobligaties zijn hooggewaardeerd, maar aandelen zijn ook duur | |
| Sentiment¹ | = | Sentiment is redelijk neutraal, overdreven optimisme in technologieaandelen is afgenomen | |
| Technische analyse² | – | Technisch beeld van veel aandelenindices verzwakt, neerwaartse druk neemt toe | |
| Deze tabel wordt een keer per maand geüpdatet. Laatste wijziging 7 oktober 2020 | |||
1 Contra-indicator, zeer negatief sentiment kan beoordeeld worden als positief.
² Technische analyse (TA) is een manier om de koersontwikkeling op financiële markten te voorspellen en is één van de signalen die onze risicobarometer stuurt. Alle signalen (waaronder het TA-signaal) worden onafhankelijk van elkaar bepaald en opgeteld tot één (totaal) risicosignaal. Dit signaal is bepalend voor onze tactische assetallocatie.
Meer weten over technische analyse?
Zie onze uitleg van technische begrippen.
