Grondstoffenmarkt krijgt klap van sterke dollar
De koersbewegingen in grondstoffen lieten afgelopen week een rustiger beeld zien. De aandacht bleef uitgaan naar de mondiale macro-economische ontwikkelingen, waardoor in sommige gevallen de impact van bepaalde ontwikkelingen, zoals de daling van de voorraden voor diverse individuele grondstoffen, werd afgezwakt. Wij veranderen niets aan onze langetermijnvisie op grondstoffen en hun vermogen om op termijn te stijgen, met als belangrijkste redenen onderinvestering, verstedelijking, groene transformatie, sancties tegen Rusland en deglobalisering.
De dollar vond afgelopen week opnieuw kracht en de obligatierentes stegen, terwijl de bear-market bounce van de Amerikaanse aandelen, die al een maand duurt, tekenen vertoonde van uitputting. Opmerkingen van functionarissen van de Federal Reserve waren hiervoor de aanleiding. Zij herhaalden vastbesloten te zijn om de rente te blijven verhogen totdat de inflatie weer daalt naar hun lange termijn doelstelling van ongeveer 2%. Deze opmerkingen maakten een einde aan de verwachting dat een reeks recente zwakke economische gegevens de Fed ertoe zou aanzetten om het geplande tempo van toekomstige renteverhogingen te verlagen.
Het gevolg van deze ontwikkelingen is dat het risico van een wereldwijde economische vertraging toeneemt nu de strijd tegen de inflatie nog lang niet is gewonnen. Niet in het minst gezien het risico van aanhoudend hoge energieprijzen, van benzine en diesel tot steenkool en vooral gas. Een duidelijk teken dat de strijd tussen macro- en micro-ontwikkelingen voortduurt, wat waarschijnlijk zal resulteren in een langdurige periode van onzekerheid ten aanzien van de vooruitzichten op korte en middellange termijn.
Terugkomend op de prestaties van de afgelopen week, zien we dat de daling van 2,3% in de Bloomberg Commodity Index, zoals hierboven te zien is, in lijn is met de stijging van de dollar. Daar werden winsten genoteerd ten opzichte van alle tien valuta’s, inclusief de Chinese renminbi, die in de index zijn vertegenwoordigd. Wel moet opgemerkt worden dat de EU TTF gas- en elektriciteitsprijzen, die respectievelijk met ongeveer 23% en 20% stegen, en Paris Milling tarwe, dat daalde, geen deel uitmaken van de grondstoffenindex.
De algemene stijgingen in de energiesector, aangevoerd door de geraffineerde dieselproducten en het Amerikaanse aardgas, werden meer dan gecompenseerd door verliezen in de andere sectoren, met name granen, aangevoerd door de daling van de wereldtarweprijzen, en edele metalen. Zij kregen een klap van de stijging van de dollar.
Het vooruitzicht van een recordoogst in Rusland en aanhoudende stromen Oekraïens graan in combinatie met de sterkere dollar hielpen de prijzen in Parijs en Chicago omlaag te duwen. De onlangs geopende corridor vanuit Oekraïne heeft deze maand tot nu toe meer dan 500.000 ton aan gewassen verscheept. Hoewel dit nog steeds ver onder het normale tempo ligt, heeft het toch voor enige verlichting gezorgd in een tijd waarin onrustig weer elders voor een gemengd beeld heeft gezorgd. Het termijncontract voor tarwe in Chicago bereikte een dieptepunt in januari nadat het de steun van $7,75/bu brak, terwijl de Paris Milling (EBMZ2) tarwe handelde op het laagste punt sinds maart. Nu de meeste onzekerheden die in maart tot paniekaankopen leidden, zijn verdwenen, zouden de omstandigheden weer rustiger moeten worden, met als grootste onbekende nog steeds de oorlog in Oekraïne.
EU-gas bereikt $73/MMBtu of $415 per vat olie-equivalent
De aardgasprijzen in Europa stegen dit jaar fors. Hierdoor nam de pijn voor industrieën en huishoudens toe en dreigden tegelijkertijd de economieën in de hele regio steeds meer in een recessie te belanden. De recente stijging van de gas- en elektriciteitsprijzen, die nog bovenop de al hoge prijzen komt en te wijten is aan de lage leveringen uit Rusland, is het gevolg van een hittegolf in augustus die de vraag heeft doen stijgen en tegelijk het waterpeil op de Rijn heeft doen dalen.
Deze ontwikkeling heeft in toenemende mate de veilige doorgang verhinderd van binnenschepen die kolen, diesel en andere levensnoodzakelijke producten vervoerden, terwijl raffinaderijen gedwongen waren hun productie te verminderen. Bovendien is de helft van de zink- en aluminiumsmeltcapaciteit in Europa stilgelegd, waardoor deze metalen extra steun krijgen op een moment dat de markt zich zorgen maakt over de vraagvooruitzichten.
Een overvloed aan regen en lagere temperaturen kunnen op korte termijn iets van de recente prijsstijging wegnemen, maar over het algemeen blijven de komende wintermaanden een grote zorg vanuit een aanbodperspectief. Niet in het minst gezien het risico van toenemende concurrentie vanuit Azië voor LNG-transporten.
Ruwe olie, dat zich sinds juni in een neerwaartse trend bevindt, vertoont tekenen van verkoopmoeheid nu de technische vooruitzichten prijsvriendelijker worden, terwijl nieuwe fundamentele ontwikkelingen ook wat steun bieden. Zorgen over een economische vertraging, aangedreven door China’s onrustige aanpak van Covid-uitbraken en zijn problemen in de vastgoedsector, evenals snel stijgende rentetarieven, waren de belangrijkste drijfveren achter de verkoop sinds maart in andere grondstoffensectoren, voordat uiteindelijk ook de ruwe olie medio juni een inhaalslag maakte. Sindsdien heeft de prijs van Brent een top-top-downcorrectie van $28 dollar doorgemaakt.
Hoewel de macro-economische vooruitzichten nog steeds problematisch zijn, hebben recente ontwikkelingen op de oliemarkt, de zogenaamde micro-ontwikkelingen, het risico van een opleving verhoogd. De genoemde energiecrisis in Europa blijft zich versterken. Dit heeft sterk stijgende gasprijzen tot gevolgd, waardoor op brandstof gebaseerde producten steeds aantrekkelijker worden. Deze omschakeling van gas naar brandstof werd door het IEA in hun laatste update specifiek genoemd als de reden om hun prognose voor de groei van de wereldwijde vraag naar olie in 2022 met 380.000 vaten per dag te verhogen tot 2,1 miljoen vaten per dag. Sinds de publicatie van het rapport is de stimulans om over te schakelen nog groter geworden, waardoor de opwaartse druk op de raffinagemarges nog is toegenomen.
Hoewel er de voorbije maanden zwakke punten in de vraag zijn opgedoken, verwachten wij niet dat deze een wezenlijke impact zullen hebben op onze algemene prijsondersteunende vooruitzichten. De onzekerheden aan de aanbodzijde blijven te groot om te negeren, niet in het minst gezien de binnenkort aflopende vrijgave van ruwe olie uit de Amerikaanse strategische reserves en het EU-embargo op Russische olie dat snel nadert. Daar komt nog de eerder vermelde toegenomen vraag naar op brandstof gebaseerde producten ter vervanging van duur gas bij. Met dit in het achterhoofd handhaven wij onze prognose voor het derde kwartaal binnen een bandbreedte van $95 tot $115.
Goud en zilver boekten afgelopen week verlies nadat havikachtig klinkende commentaren van verschillende FOMC-leden de dollar een impuls gaven en de rente op Amerikaanse tienjarige obligaties opdreven richting 3%. Rust hielp om het herstel in de afgelopen weken in gang te zetten. En met aandelenmarkten die in dezelfde tijd ook zijn gestegen, werd de vraag naar goud vooral gedreven door momentum-volgende speculanten in de futuresmarkt. De ommekeer van afgelopen week werd vooral veroorzaakt door speculanten die hun bullish bets verminderden.
Ole Hansen, hoofd Grondstoffenstrategie Saxo Bank
