Toegang tot al onze analyses en koopstips? Word abonnee
AEX
AMX
BEL20
NAS100
US30
Bekijk realtime koersen

Geld revolutie, de strijd om de wereldmacht

Geld revolutie, de strijd om de wereldmacht
6 apr 2020 om 15:09

In onze lezing “Geld (r)evolutie, de strijd om de wereldmacht” leggen wij de verbanden tussen macht, economie en ons financiële systeem. Sinds circa een eeuw is de macht in de wereld verschoven van Groot-Brittannië naar de VS. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd deze verschuiving al ingezet, maar vooral na de Tweede Wereldoorlog was de dominantie van de VS een feit. De machtsverhoudingen staan zelden vast en achter de schermen is er voortdurend dynamiek in deze verhoudingen. Allianties en vijanden veranderen voortdurend qua samenstelling. Één van de belangrijkste conclusies die wij trekken in onze lezing is dat de spelregels van ons financiële systeem bepaald worden door deze machtsverhoudingen. Sinds de begin jaren ’70 kunnen wij het huidige systeem omschrijven als die van de “Petrodollar”. Sinds president Nixon de inwisselbaarheid van de US dollar in goud stop heeft gezet, ontleent de dollar vooral zijn kracht aan de alliantie met Saoedi-Arabië, waarbij alle olie in de wereld verhandeld wordt in dollars. Deze alliantie is niet beperkt gebleven tot Saoedi-Arabië, maar heeft ook andere olieproducenten verplicht om in deze deal mee te gaan. Het is ook niet beperkt gebleven tot alleen de olieprijs, want vrijwel alle belangrijke grondstoffen in de wereld worden afgerekend in US dollars. Hoe hoger de olie- en andere grondstoffenprijzen, des te meer dollars heeft de rest van de wereld nodig om deze grondstoffen te kunnen kopen van de grondstofexporterende landen. Een hoge grondstoffenprijs zorgt dus indirect voor een hoge vraag naar dollars. Echter, de prijzen van bijvoorbeeld WTI Crude Oil en Natural Gas (zie de bovenste grafiek) noteren terug op het niveau van eind vorige eeuw. De prijzen in de bovenstaande grafiek zijn die per maand ultimo. De grote prijsbewegingen van de laatste dagen zijn hierin nog niet verwerkt.

De VS is het machtigste land van de afgelopen eeuw. Maar er wordt hard aan hun stoelpoten gezaagd. En waarschijnlijk terecht. Het buitenland beleid van de VS heeft ervoor gezorgd dat zij weinig vrienden hebben overgehouden. De houding van de VS zorgt er zelfs voor dat bondgenoten van het eerste uur openlijk beginnen te twijfelen aan de huidige machtsverhoudingen. Zowel binnen NATO zijn er de nodige twijfels over het beleid van de VS, maar ook op grondstoffengebied. Partner Saoedi-Arabië wordt sinds het einde van de kredietcrisis aan de kant geschoven. De VS heeft zich in ongekend tempo opgewerkt naar de grootste olieproducent van de wereld. Daarnaast exporteren zij ook steeds meer olie. Dit terwijl bijvoorbeeld Saoedi-Arabië binnen de OPEC werd gedwongen om de prijs te stutten door productieverlagingen en/of groeibeperkingen. De VS heeft met haar beleid de olie- en gas exporterende landen in een moeilijke hoek gemanoeuvreerd. Landen die vaak sterk afhankelijk zijn van de olie- en gasprijzen en bijbehorende afzetvolumes om hun land draaiende te houden. Het zijn landen die voor een belangrijk deel afhankelijk zijn van deze olie- en gas inkomsten. Als deze inkomsten snel afnemen, dan stijgt de sociale onrust in die landen.

Het einde van het tijdperk van de petrodollar lijkt nabij. De VS wordt momenteel voor het blok gezet om ook haar productie te gaan beperken. Het water staat de andere landen spreekwoordelijk aan de lippen. De macht van de VS is aan het afnemen. Een aantal landen zijn hun olie al aan het verkopen in andere valuta dan de dollar. Bijvoorbeeld in euro’s en yuan zoals Venezuela sinds 2017 doet. U kent inmiddels de consequenties hiervan voor dat land. Maar ook China verhandelt inmiddels oliefutures op hun beurzen in yuan. U weet inmiddels hoe de verhoudingen tussen de VS en China zijn. De VS wordt uitgedaagd. De rest van de wereld wil af van de dollardominantie, waardoor de VS onbeperkte overheidsschulden en handelsbalanstekorten kan aangaan. Wij bevinden ons in de laatste fase van het huidige financiële systeem. Chaos op de financiële markten lijkt het lot, als er diplomatiek niet snel een oplossing wordt gevonden over een nieuw en beter systeem. Een systeem met meer respect voor de natuur, want de strijd om grondstoffen zorgt voor roofbouw van deze mooie planeet. De Nederlander wordt bijvoorbeeld niet gevraagd om zichzelf te zien als Euro(peaan), maar als wereldburger. Wij denken dat wij terug tenderen naar een wereldvaluta, zoals goud dit was voor het petrodollar geldsysteem. Echter, enkel goud is niet de oplossing. Er zullen mondiale instituten toe moeten zien op een goed werkend financieel systeem met minder financiële ongelijkheid. De spelregels van het kapitalistische marktsysteem dienen te worden herschreven. Een nieuw Bretton Woods-achtige samenkomst is aanstaande. Maar voordat de handtekeningen worden gezet, breekt de meest roerige tijd aan. De handtekening onder Bretton Woods werd tenslotte ook slechts een aantal weken na D-Day gezet!

Hoe de dollar zich gaat gedragen de komende tijd is zeer onvoorspelbaar. Evenals de wisselkoers van alle andere valuta ten opzichte van elkaar. In bovenstaande grafiek is de prijs van Brent Crude Oil afgebeeld, samen met die van de Dollar Index. De olieprijs is het laatste kwartaal 2018 per saldo hard aan het dalen, terwijl de US dollar zich relatief krachtig ontwikkelt. Maar de Dollar Index is verre van een handelsgewogen handelsmandje wat de huidige verhoudingen in de wereld weerspiegelt. Het is een index die voornamelijk wordt bepaald door de verhouding tussen de US dollar en de euro. Daarnaast spelen de Japanse yen, het Britse pond, de Canadese dollar, de Zweedse kroon en de Zwitserse frank een rol. Landen die, als bondgenoot van de VS, waarschijnlijk ook relatief in waarde zullen inleveren ten opzichte van het gemiddelde van de wereld. De Dollar Index zegt ons niet zoveel. Er gaan op valutagebied veel zaken veranderen. De wereldverhoudingen komen er waarschijnlijk behoorlijk anders uit te zien. De wereld tendeert naar een nieuwe wereldorde.

Wil je direct op de hoogte zijn van het laatste beursnieuws?

Schrijf je nu in voor onze gratis nieuwsbrief en mis niks!

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.