Gasprijzen exploderen, wat nu?
De Europese gasprijzen schieten omhoog, nu Duitsland heeft besloten een besluit over de goedkeuring van Nord Stream 2 uit te stellen. Het besluitvormingsproces is door de Duitse toezichthouder, het Bundesnetzagentur, tijdelijk opgeschort. Nord Stream 2 AG, gevestigd in Zwitserland moet zijn Duitse dochteronderneming eerst aan de eisen laten voldoen van een zelfstandig opererende Duitse partij onder Duitse wetgeving, aldus de toezichthouder. Pas als dit is gebeurd, zal het Bundesnetzagentur het goedkeuringsproces weer opstarten.
Dit betekent dat het vermoedelijk nog wel enige tijd zal duren voordat Nord Stream 2, een gaspijplijn tussen Rusland en Duitsland, in gebruik kan worden genomen. De blokkade komt op een moment dat de gasprijzen in de aanloop naar de winter hard aan het stijgen zijn. Na de bekendmaking van de blokkering steeg de prijs opnieuw met bijna 10% ten opzichte van de prijs van maandag 15 november. Het kan nog extremer want op 6 oktober stegen de Europese gasprijzen in 2 dagen nog met 60%. Op de Nederlandse gasbeurs TTF, verbonden aan de Gasunie, zijn de prijzen sinds begin dit jaar met 245% gestegen.
Op 8 september 2005 werd het verdrag over de aanleg van de Nord Stream 1 pijpleiding getekend tussen het Russische Gazprom en de Duitse bedrijven E.ON en BASF in tegenwoordigheid van de toenmalige Duitse premier Schröder en de Russische president Poetin. Gazprom heeft met 51% het grootste aandeel in het project, Wintershall en E.ON nemen beide voor 20% deel en de Nederlandse Gasunie voor 9%. Begin 2010 werd bekendgemaakt dat het Franse energiebedrijf GDF Suez een belang van 9% zal nemen, waarbij Wintershall en E.ON ieder een belang van 4,5% hiervoor hebben verkocht. Het project omvat ook het plan om een mogelijkheid in te bouwen om de pijpleiding in de toekomst door te trekken naar Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Op 8 november 2011 werd de eerste pijpleiding officieel geopend. De reistijd van het gas duurt gemiddeld 12 dagen tussen gasvelden in West-Siberië en afnemers in West-Europa.
Eind oktober 2019 verleende Denemarken goedkeuring voor de aanleg en daarmee was het laatste obstakel voor de Nordstream 2 weggenomen. Echter, in de afgelopen jaren is er veel geopolitieke tegenwind ontstaan. Zo vindt de VS dat Europa te afhankelijk wordt van Rusland voor zijn energievoorziening. Tegelijk vreest Oekraïne inkomsten te verliezen omdat de doorvoerfunctie van dat land dreigt weg te vallen. Ook Polen verwacht op jaarbasis 1 miljard minder te ontvangen aan transitopbrengsten over Russisch gas.
De enorme piek in de wereldwijde aardgasprijzen hebben aanzienlijke inflatoire gevolgen, aangezien aardgas direct en/of indirect een belangrijke input is voor veel artikelen, waaronder voedselverpakkingen, kunstmest, ethanolinstallaties en elektriciteitsprijzen om er maar een paar te noemen. Dit is reeds duidelijk zichtbaar door de stijgende Europese consumenten- en producentenprijzen. En de stijgende gasprijzen zorgen voor (verborgen) energie armoede onder de 500 miljoen Europese consumenten. Waarbij vooral de lagere inkomens en de onderkant van de middenklasse hard in hun portemonnee worden geraakt omdat zij een groter deel van hun inkomen hieraan kwijt zijn.
Maar waarom stijgen de energieprijzen zo? De belangrijkste redenen hiervoor volgens verschillende media zijn:
• Door een vrij koud voorjaar zijn de Europese gasvoorraden redelijk leeg. Deze zijn in de zomer veel minder dan normaal gevuld. De Europese gasvoorraad staat zelfs op het laagste niveau in 10 jaar,
• Door het verminderen van de gaswinning in Groningen is Nederland afhankelijker geworden van andere leveranciers,
• Het klimaatbeleid speelt een grote rol. Door het sluiten van kolencentrales en kerncentrales door Europa heen (en de flink hogere CO2-prijs) betekent meer vraag naar gas een hogere om elektriciteit op te wekken,
• Het waait minder dan normaal en ook de opbrengsten uit zon waren relatief gezien laag.
• Geopolitiek
Volgens hoofdeconome Gita Gopinath van het IMF zullen de energieprijzen wereldwijd de komende maanden hoog blijven, maar dalen ze begin volgend jaar. In Europa zijn de gasprijzen naar records gestegen en zijn er zelfs zorgen over tekorten nu de winterperiode in aantocht is. Wij zijn niet zo positief als mevrouw Gopinath. Wij denken dat de geopolitieke factoren de belangrijkste aanjager zullen zijn voor verder stijgende prijzen. Waarbij de ontwikkelingen rondom de Nordstream 2 pijplijn opnieuw de verdeeldheid binnen de EU blootlegt. De grafiek van de Natural Gas Future zit in een opwaartse trend. Het gaat een gure “geopolitieke” winter worden in de wereld.
Wilt u meer weten over onze geopolitieke visie voor de (nabije) toekomst? In onze lezing “Geld (r)evolutie”, de strijd om de wereldmacht” geven wij u inzicht in de aankomende veranderingen die wereldwijd grote gevolgen zullen hebben op de prijzen van activa en daarmee de koopkracht van ons huidige geld. Ook geven wij aan hoe u zich (financieel) kunt beschermen in de strijd om de wereldmacht. Interesse? Klik hier.
Voor de historie van onze Grafieken van de Dag, dient u te beschikken over een abonnement.
