ETF’s gevaarlijk of vangen hoge bomen gewoon veel wind?
Een recent rapport van Blackrock, de grootste assetmanager ter wereld, voorspelt een enorme groei voor ETF’s. Niets nieuws natuurlijk, maar wel hooi op de vork van ETF-criticasters. Veel van de gevaren waar deze lieden op wijzen, hebben namelijk een relatie met de omvang van de ETF-industrie. Zo zou de omvang de volatiliteit op de beurs kunnen beïnvloeden, de liquiditeit kunnen aantasten of sterker nog de gehele werking van de markt lam kunnen leggen. Omdat wij belang hechten aan het bieden van de optimale beleggingsoplossing kijken we altijd serieus naar de argumenten van dergelijke aantijgingen. Is het gevaar reëel?
De omvang van de markt
De ETF-industrie is ontegenzeggelijk hard gegroeid. Blackrock becijferde dat de industrie in 2017 wereldwijd ruim 3800 miljard dollar vermogen beheerde. Dat was een decennium geleden nog geen 50 miljard dollar. Het zwaartepunt van dit belegde vermogen ligt in de VS, hoewel ook de EU de laatste jaren sterk in opkomst is. Ramingen van verschillende aanbieders en industry-leaders suggereren dat in 2019 de grens van 5 triljoen bereikt zal worden. Een berg geld ter grootte van een voetbalstadion.
Maar is dat nu gevaarlijk veel? Absolute cijfers vertellen hier niet het hele verhaal, want om de markt te kunnen beïnvloeden zal vooral het relatieve gewicht van het vermogen dat is belegd in ETF’s groot moeten zijn. Volgens onderzoek van Vanguard op basis van data van Morningstar en Factset, komt het gewicht van alle ETF’s niet boven de 10% van het mondiaal belegde vermogen. Hoewel het gewicht van aandelen ETF’s (15%) groter is, spelen ETF’s veel minder een rol in de fixed-income markt (5%). Onderzoekers concluderen op basis van deze cijfers dat indexbeleggen de markt (nog) niet kan verstoren.
Niet iedere belegger belegt op dezelfde manier
Dat heeft ook met het volgende te maken. Als beleggers in ETF’s de markt zouden kunnen verstoren, door bijvoorbeeld allemaal op hetzelfde moment te kopen of te verkopen, dan volgt daaruit dat ze dezelfde ETF’s op ongeveer dezelfde manier gebruiken. Dat blijkt niet zo te zijn. Indexbeleggers gebruiken ETF’s op verschillende manieren. Er zijn handelaren die een specifieke ETF gebruiken om te hedgen of dag-ritjes maken, maar er zijn (gelukkig) ook lange termijn beleggers die de ETF als bouwsteen in hun portefeuille bekijken. Doordat er verschillende strategieën zijn is de vraag die hieruit voortkomt niet homogeen, maar juist divers. De kans dat alle ETF-beleggers hetzelfde doen en dat dat invloed heeft op de werking van de markt is klein. Hierdoor zal de balans tussen vraag en aanbod niet snel verstoord raken.
Soorten ETF’s
Met het succes van de ETF-industrie groeide ook het aanbod. Waren aanvankelijk de meer plain vanilla ETF’s op de bekende indices het voorname gezicht van de industrie, tegenwoordig zie je daar meer differentiatie in. Indexaanbieders en ETF-issuers specialiseren zich steeds meer door actievere strategieën te verwerken in indices. Dat resulteert in andere effectenmandjes. Ook dit leidt tot meer variatie en meer balans in vraag en aanbod.
Conclusie
Hoewel de ETF-industrie een significant deel van de mondiale assets beheert en niet meer weg is te denken uit de financiële industrie, zijn de kritieken weinig tot niet gegrond. Er is geen onderzoek dat aantoont dat ETF’s werkelijk een disruptieve werking zouden hebben, maar voldoende data die impliceert dat zoiets nu niet kan.
