Druk op steunlijn in de AEX

De steile en sinds eind december stijgende bodem is nog steeds niet gebroken. De afgelopen week werd deze steunlijn wel veelvuldig getest. Maar zolang er geen doorbraak plaatsvindt, blijft de opgaande trend intact.

Een van de krachtigste herstelbewegingen van de afgelopen jaren

Bijna 2 maanden geleden werd de bodem tot op heden bij 472,20 op de borden gezet. De AEX leek toen neerwaarts te gaan versnellen, maar dit bleek een vals signaal te zijn. In de maand december vond een vrije val beweging plaats van ongeveer 60 punten. Hierbij werden ook de contouren zichtbaar van een grote dalende wig. Bij een dergelijk patroon dalen de toppen sneller dan de bodems. Deze dalende wig werd in de eerste handelsdagen van januari opwaarts gebroken wat het startsein betekende van de huidige herstelbeweging. Deze beweging zorgde voor een stijging van bijna 70 punten tot op heden. Hiermee is deze beweging aanzienlijk krachtiger dan ik had verwacht. Ook werd eind januari de sinds juli vorig jaar dalende toppenlijn opwaarts gebroken en de zone 516 – 517. Daarmee werd de volgende fase in deze opgaande beweging gestart. Ondanks dat de langere dalende tendens nog niet ten einde is gekomen, zorgde deze verbetering wel voor een aanzienlijk minder steile dalende trend in het langetermijnbeeld. Ik acht de kans nog steeds groot dat de neergaande weg dit jaar vervolgd zal worden naar lagere bodems. Het zal wel aanzienlijk langer gaan duren voordat deze bodems opnieuw worden getest. De huidige opgaande beweging sinds eind december is een van de krachtigste en meest steile stijgingen van de afgelopen jaren in een dergelijk kort tijdsbestek. Als we kijken naar de bewegingen sinds 6 februari (eerste test van het 200-daags gemiddelde) dan zien we wel de contouren van een stijgende wig. Bij een dergelijk patroon stijgen de bodems sneller dan de toppen. De bovenkant van dit patroon ligt vandaag bij 543,50. De onderkant ligt bij 537,50 en daarmee ligt de onderkant van dit patroon onder de sinds december stijgende bodemlijn die bij 538,50 ligt.

Veel vergelijkingen met de situatie in 2007 – 2008
De vraag voor de komende tijd is waar een volgende belangrijke top komt te liggen in het lange en middellangetermijnbeeld. Met de recente doorbraak boven het 200-daags gemiddelde is meer ruimte vrijgekomen richting de zone 551 – 554. Opvallend is dat de huidige bewegingen veel overeenkomsten vertonen met de bewegingen die in 2007 – 2008 plaatsvonden. Destijds werd in 2007 een meervoudige toppenzone gevormd rond de 564. Hierna viel de AEX terug naar 400 waarna een herstelbeweging plaatsvond naar de 500 voordat de neerwaartse weg in een enorm krachtig tempo werd vervolgd tot uiteindelijk een stand van onder de 200 punten begin 2009. Destijds zorgde de herstelbeweging in 2008 tot 500 punten ook voor een tijdelijke opwaartse doorbraak boven het 200-daags gemiddelde. Die zien we momenteel ook plaatsvinden. Dit gemiddelde ligt rond de 537,50. Eind december was de afstand tot het 200-daags gemiddelde in veel indices opgelopen tot boven de 15%. Vanuit het verleden weten we dat indien dergelijke afstanden worden behaald de kans op een zeer krachtige tegenreactie groot is. Het elastiek wordt in een dergelijk scenario te veel opgerekt. Als we kijken naar het langetermijnbeeld dan kwam in het laatste kwartaal van vorig jaar een einde aan de bijna 10 jaar durende bullmarkt. In de eerste 9 maanden van 2018 zagen we de vorming van een groot topvormingsproces. Dit proces vond plaats tussen de 516 en de 574. Bij de 574 werd een drievoudige toppenzone gevormd waarbij elke top gepaard ging met de vorming van een groot toppatroon in de maandgrafiek. Zo werden een bearish engulfing, een shooting star en een dark cloud cover op de borden gezet. In januari 2018 zagen we de eerste verzwakkingen. Destijds werd de sinds begin 2016 stijgende versteilingsfase (vanaf de 378-bodem) neerwaarts gebroken. Dit zorgde toen direct voor de 1e vrije val beweging in 2 jaar tijd. Tijdens deze 2 jaar durende versteiling sinds begin 2016 vonden namelijk bijna geen tegenreacties plaats. De AEX steeg toen ruim 50% waarbij de tegenreacties beperkt bleven tot 5% tot 6% daling. De markt werd steeds euforischer tot begin 2018. We zien momenteel ook weer een enorme toename van de euforie onder beleggers. Ook vanaf de 472,20 bodem zien we tijdens deze opgaande beweging geen noemenswaardige tegenreacties. Deze euforie is een belangrijke indicatie dat er geen sprake is van een duurzame nieuwe stijgende langetermijntrend en we alert moeten blijven op een omkeer en een krachtige neerwaartse tegenreactie binnenkort.

Belangrijke oplopende steunzone bij 537,50 – 538,50 te vinden, wachten op neerwaartse doorbraak?
Buiten de euforie in de markt zien we ook vanuit de technische indicatoren duidelijke topvormingssignalen. Zowel de MACD als de RSI testten ruim 2 weken geleden de hoogste toppen van de afgelopen jaren. Hierna is de MACD gaan afvlakken en staat op het punt een neerwaartse crossing te maken. Na de forse overbought conditie in de RSI lijkt hij momenteel een lagere top te gaan vormen. Dit betekent dat de koopdruk op lijkt te drogen en dit wordt negatieve divergentie genoemd, een waarschuwingssignaal. Het is echter wachten op signalen vanuit de grafiek zelf om de top aan te geven en zolang de opgaande bodemlijn niet wordt gebroken, blijft een verdere stijging in de komende week mogelijk. Vandaag lijkt de AEX met een opwaartse gap te openen boven de eerdere jaartoppen. We moeten echter alert blijven op de vorming van toppatronen in de komende dagen. Een verzwakking treedt op met een slotkoers onder de sinds eind december stijgende bodemlijn van nu 538,50. Een afronding van de stijgende wig treedt op onder de 537,50, Uiteindelijk wordt de top bevestigd zodra de meest recente bodems bij 533,10 – 533,50 neerwaarts worden gebroken. Daaronder kan een krachtige neerwaartse versteiling starten. Zolang deze verslechteringen niet plaatsvinden, blijft een verdere stijging mogelijk. De bovenkant van de stijgende wig ligt bij 543,50. De voormalige junibodem is bij 544 te vinden. Daarboven ligt verder nog de weerstandszone 551 – 554.