Bernards Weekly: We zijn te bang voor de gedachte, helaas niet voor de ijsberg
Schrijver Harari, van onder andere Sapiens en Homo Deus, meent dat mensen niet anders zijn dan algoritmen en dat alles wat zich in ons lichaam afspeelt, zoals emoties, denkkracht, opslaan van vet en zelfs ratio en bewustzijn, in het teken staat van overleven en voortplanten. Emoties, zoals angst, verdriet, vreugde of boosheid zijn het gevolg van verbindingen in onze hersenen, die als onderliggend doel voorplanting en overleving hebben. Een weinig romantische benadering, maar zeer wel mogelijk.
Zo staat ook hebzucht initieel de overleving ter dienst. Het verzamelen van eten of genoeg middelen om te kunnen blijven eten, dan wel macht verzamelen, om te kunnen eten of voort te planten. Bij angst is de connectie met de overleving eenvoudig te maken. Angst voor een leeuw die op je afkomt is een nuttige motivator om de benen tot weghollen te bewegen.
De beurskoersen, die de afgelopen dagen fors inklapten zijn het gevolg van die primitieve, veelal illusionaire, angst. Angst voor een handelsoorlog en de sterk negatieve gevolgen voor de wereldeconomie. Trump blaft al een tijdje en lijkt nu eindelijk eens te gaan bijten. Hij bijt dan vooral China en het is afwachten wat China zal gaan doen. Toch blijken de huidige maatregelen slechts een beperkt negatief gevolg te hebben voor China van 0,1% van de economie. Hoewel een dergelijk protectionistisch nationalisme niet eerder is vertoond in de moderne geschiedenis, lijkt de reactie, in een week waarbij de Amerikaanse groeiverwachtingen weer naar boven zijn bijgesteld, nogal overdreven. Je zult zien dat ook dit weer overwaait, als Trump toch minder hard bijt dan dat hij blaft. Dan schieten de beurzen weer net zo makkelijk omhoog.
Waar ons brein helaas minder goed toe in staat is, is te kijken naar de langere termijn. Laat staan dat er een impulsieve angstreactie zou ontstaan. Toch zouden we hier meer op moeten letten als het gaat om ons overleven. Ik heb het dan over de vervuiling van onze planeet en de gevolgen van de opwarming van de aarde. Bekijk bijvoorbeeld het filmpje over de snelheid van het afnemende Noordpoolijs van de afgelopen 25 jaar.
Er wordt al veel gedaan om ons ook deze angst in te boezemen, maar blijkbaar nog niet genoeg. Ik was eerder deze week op een conferentie van de Impact Summit Europe, waarbij investeerders en vermogensbeheerders uit heel Europa hun kennis delen over de mogelijkheid om te investeren, winst te maken én onze planeet te redden. Dit gaat een stap verder dan het bekendere ESG beleggen, waarbij vooral wordt gekeken naar de bedrijven die de minste schade aanrichten. Impact Investing heeft niets met geitenwollen sokken te maken, maar gaat over het voorkomen en herstellen van de schade, van het opruimen van plastic soep in de oceaan, tot het veerkrachtig houden van Wereldsteden als het bijvoorbeeld gaat om vervuiling en watervoorziening. Want het mooie Kaapstad staat op de nominatie om volgende maand als eerste wereldstad zonder water te komen zitten. Sao Paolo, met 20 miljoen inwoners, is eerder al net die dans ontsprongen, maar het is wachten op de eerst echte ramp van deze omvang.
En waarom zouden we per se op fossiele brandstoffen moeten blijven bouwen, als we de techniek in huis hebben om onze energiebehoefte anders in te vullen? Stel eens dat olie niet had bestaan? Dan was de Industriële Revolutie misschien wel later gebeurd, maar dan wel gebaseerd op elektriciteit als energiebron. Juist daarom liggen er zoveel investeringskansen in de Impact Investing. Er is immers geld en kennis genoeg in de wereld om die impact te maken. Nu de wil nog en degenen die er ook letterlijk brood in zien.
Wat vooral opvallend was, was de opmerking dat we als mensheid lekker aan het lunchen zijn op de Titanic, terwijl we op de ijsberg afvaren. Een cynicus zal zeggen dat we door het smelten van de Noordpool in ieder geval niet meer op ijsbergen kunnen varen. Wat dat betreft kan ik cynisme nog niet plaatsen in de termen van voortplanten en overleven.
Bernard
Week 12
Angst handelsoorlog houdt beurzen in greep
De Europese beurzen zijn de week in mineur geëindigd. Na de stevige verliezen op donderdag doken de beurzen vrijdag opnieuw fors in de min. Beleggers vrezen een handelsoorlog tussen de economische grootmachten de Verenigde Staten en China. De AEX-index op Beursplein 5 sloot de dag met een verlies van 1,3 procent op 521,45 punten. De beurzen in Londen, Parijs en Frankfurt doken tot 1,8 procent in het rood.
Nikkei keldert door vrees handelsoorlog
De aandelenbeurs in Japan ging vrijdag hard onderuit. Vooral de bedrijven met een grote blootstelling aan China gingen in de uitverkoop na de extra importmaatregelen van de Verenigde Staten tegen de op een na grootste economie ter wereld. Ook elders in het Verre Oosten werden forse verliezen geleden door de vrees voor een handelsoorlog tussen de twee economische grootmachten.
De toonaangevende Nikkei in Tokio kelderde 4,5 procent tot 20.617,86 punten. De hoofdindex zakte daarmee tot het laagste niveau sinds begin oktober vorig jaar.
Wereldhandel neemt toe in januari
Het wereldhandelsvolume is in januari met 0,9 procent toegenomen ten opzichte van december. Dat blijkt uit de maandelijkse Wereldhandelsmonitor van het Centraal Planbureau (CPB). In december ging de wereldhandel met 0,3 procent omhoog. De wereldwijde industriële productie zakte in januari met 0,1 procent vergeleken met de voorgaande maand. In december was hier sprake van een stijging met 0,4 procent.
Conjunctuurbarometer VS gaat verder omhoog
De vooruitzichten voor de Amerikaanse economie zijn in februari verder verbeterd. Dat stelde onderzoeksbureau Conference Board op basis van zijn index van leidende indicatoren. De conjunctuurbarometer steeg vorige maand met 0,6 procent. Economen rekenden in doorsnee op 0,5 procent. In januari ging de index met een herziene 0,8 procent omhoog.
Industrie VS groeit iets sterker
De activiteit in de industrie van de Verenigde Staten is in maart iets sterker gegroeid dan in februari. Dat meldde onderzoeksbureau Markit op basis van een eerste schatting.
De inkoopmanagersindex voor de Amerikaanse industrie ging van 55,3 naar 55,7. Economen voorspelden in doorsnee een niveau van 55,5 voor de index, die bij een stand hoger dan 50 wijst op groei.
De graadmeter voor de Amerikaanse dienstensector noteerde voor maart een stand van 54,1, tegen 55,9 een maand eerder.
Investeringen flink omhoog
In januari was het volume van de investeringen in materiële vaste activa 12,1 procent groter dan in dezelfde maand een jaar eerder. Dat stelde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) donderdag. Een maand eerder krompen de investeringen een fractie. De groei in januari is te danken aan hogere investeringen in woningen, vliegtuigen, personenauto’s en machines. Volgens de zogenoemde investeringsradar van het statistiekbureau zijn de condities voor de investeringen in maart minder gunstig dan in januari.
Britse inflatie valt lager uit
De Britse inflatie is in februari gedaald naar 2,7 procent op jaarbasis, tegen 3 procent een maand eerder. Vooral lagere prijzen voor benzine en voedingsmiddelen zorgden er in doorsnee voor dat prijzen die consumenten voor hun producten betalen lager uitvielen. De Britse centrale bank zei eerder al dat de inflatie dit jaar zal afnemen. De Bank of England (BoE) wees daarbij op het verminderde effect dat het Britse pond zal hebben op de prijzen. De munt is sinds medio 2016, toen de Britten er in meerderheid voor kozen uit de Europese Unie te stappen, fors in waarde gedaald ten opzichte van valuta’s als de euro en de dollar.
De week vooruit: welke invloedrijke cijfers worden de komende week gepubliceerd?
