BERNARDS WEEKLY: Geef de Italianen een kans, niet de opperrechter!
Het pijnlijke tafereel van een man die Opperrechter wil worden in de VS en een Psychologe die zegt 36 jaar geleden bijna te zijn verkracht door hem, is door een onvoorstelbare hoeveelheid belangenverstrengelingen niet meer dan een treurige klucht geworden. Iedereen gaat ermee aan de haal met zijn eigen (vooringenomen) visie of ervaring. De waarheid, zo die in deze al bestaat, is een mening. Kan een man, die besmet is met dergelijke aantijgingen, Opperrechter worden? Is hij weer de zoveelste conservatieve wellustige machtsmisbruiker? Of wordt hem een vuil loopoor aangenaaid? Er zijn maar een paar mensen die het echt weten. Wat de senaatscommissie ook beslist (akkoord met benoeming na een week FBI-onderzoek zonder negatief resultaat, zo werd gisteravond bekend), het is volledig door politieke en sociale belangen overheerst en het is onmogelijk deze ui netjes af te pellen.
Zo gaat het ook met de financiële markten. Er zijn vele geluiden te horen die vertellen dat we op de vulkaan dansen, die elk moment kan ontploffen (kredieten, huizenprijzen, populisme, protectionisme, Euro) en er zijn er evenzovele die signalen die stellen, dat de wereldeconomie als een tierelier draait, ondanks alle tegenslagen, mede dankzij, vrijhandel, technologische vooruitgang en de kredietkraan van de Centrale Banken. Kies je waarheid maar uit, want het verleden en de toekomst zijn subjectieve hersenspinsels. Het mooiste of overtuigendste verhaal wint. De toekomst zal het tegen die tijd wel uitwijzen wat echt waar is. Vaak zit het er ergens tussenin.
Natuurlijk zal er ooit weer een crisis komen. Gisteren deden de Italiaanse populisten een Lire in het zakje. Hoewel er alle reden is om de Calvinistische broekriem aan te halen, laten de Italiaanse katholieken onder leiding van de leiders Salvini en Di Maio het financieringstekort sterker (maar wel binnen de 3%) oplopen, terwijl de torenhoge staatsschuld onaangetast blijft, en introduceren het basisinkomen. Als je het bij deze constatering laat, dan verklaar je ze voor gek en dat doen de markten dan ook. Buitenlandse investeerders stemmen met hun voeten, zodat de rente stijgt en de Italiaanse aandelen in waarde kelderen. Net als met God, laten de Italianen nu hun financiële welzijn over aan externe krachten. Zo lijkt het.
Toch verdient het enige nuance. Het basisinkomen is voor mensen die het niet lukt om een baan te vinden of minder dan EUR 780 aan inkomen hebben. Dit zijn ongeveer 9 miljoen Italianen. Ze moeten cursussen doen om aan werk te komen en beschikbaar zijn voor werk of werk voor de openbare diensten. Als ze tot drie keer toe een baan weigeren, verliezen ze het recht op de uitkering. Ook zijn er andere restricties, zoals het hebben van een vermogen. Bedenk daarbij dat werklozen in Italië vrijwel geen uitkering ontvangen en je kunt het basisinkomen als een langdurige WW-uitkering zien. Hiermee hoopt men vooral in het zuiden, de basis van de M5S-beweging, de armoede te bestrijden (en tevens de Maffia de loef af te steken door een drempel voor toetreding op te werpen). Daarnaast belooft men om de logge bureaucratische overheden flink op te schudden en uit te dunnen. Dat klinkt al een stuk minder slecht. Nu maar hopen dat ze het ook goed in praktijk kunnen brengen.
Hoe dan ook, de huidige Italiaanse regering drijft de spot met de wetten van de markt en net als met de Opperrechter in spe, zijn er vast velen, die die grote schreeuwerige Italiaanse Xenofoob (Salvini) eens flink ten onder willen zien gaan. Daar kan ik mij veel bij voorstellen, maar Italië is altijd een politieke en bestuurlijke chaos geweest. Nu gooien ze het over een andere boeg. Weliswaar met een populistische inslag, maar geen fatalistische. Als het financieringsprobleem echt uit de klauwen gaat lopen, zullen er genoeg technocraten zijn, die de boel weer op de rit brengen en Italië in het gareel. De gevestigde industriële en financieringselite zal geen armoedeval accepteren door uit de Euro te vallen. Zijn we Mario (Monti) alweer vergeten, die Silvio opvolgde? De koers die Italië tot nu toe voer, was toch gedoemd om eens op de klippen te lopen. Geef ze daarom even het voordeel van de twijfel. De markten zullen er ook van herstellen, of als het misloopt de stekker uit het Europroject trekken. Dan hebben we die crisis zeker weer te pakken.
