Beperkt herstel AEX

De herstelbeweging in de AEX bleef gisteren zeer beperkt na de snelle daling van de afgelopen week. De kleine neerwaartse gap werd wel opgevuld. Tot hoever zal een herstelbeweging reiken in de komende week?

Ondanks de nodige berichten in de media dat de maanden november en december geregeld zeer positief verlopen voor de aandelenmarkten, acht ik de kans groot dat in deze periode een verder neerwaarts vervolg wordt ingezet. Deze beweging startte met de bijna test van de zeer belangrijke en zware weerstand bij 564. Op ongeveer 6 punten na werd dit niveau bereikt begin november. Bij de 564 ligt de dubbele top uit het jaar 2007. Dit was destijds het startpunt van een langdurige en zeer forse bearmarkt die de AEX tot onder de 200 punten bracht. In 2009 werd toen de bodem in de AEX op de borden gezet, het startpunt destijds van de huidige opgaande langetermijntrend. Er is dus al bijna 10 jaar sprake van een krachtige bullmarkt. Begin november werd een dubbele top gevormd bij 557,40. De eerste top in de eerste handelsdagen van november ging gepaard met de vorming van een shooting star. De 2e top van ruim een week geleden werd gevormd met een bearish engulfing. Ook werd vorige week op de weekgrafiek bijna een volledige bearish engulfing afgerond. Deze week lijkt dit toppatroon een krachtig neerwaarts vervolg te krijgen. De maand november begon dus met topvorming en de start van een mini-correctie tot op heden. Ik acht de kans groot dat deze neerwaartse beweging in de komende tijd wordt voortgezet en mogelijk kan uitmonden in een forsere correctie. Het is echter onmogelijk op voorhand te voorzien waar deze beweging zal eindigen, maar ik verwacht dat de kans groot is dat hij zal uitmonden in een volgende belangrijke middellangetermijnbodem.

Internationale verslechteringen aandelenmarkten
Na de vorming van de dubbele top bij 557,40 en de dubbele toppatronen bij dit niveau werd vorige week ook de sinds augustus stijgende bodemlijn neerwaarts gebroken. Dit was een volgende verzwakking in het technische beeld van de AEX. Dergelijke bewegingen zagen we toen ook in andere indices, zoals de DAX en de STOXX Europe 600. Een van de eerste indices die een dergelijk verzwakking liet zien enkele weken geleden was de voorlopende DJ Transport Index. Inmiddels is deze index al beland in een normale correctieve beweging en nadert de grens van een forsere correctie. De genoemde stijgende bodemlijn in de AEX startte bij de augustusbodem van 505,90. Dit was destijds het dieptepunt van de 2e correctie van dit jaar. De meest steil opgaande bodemlijn (met meerdere raakpunten) werd al in oktober neerwaarts gebroken. Maar dit bleek toen een vals signaal te zijn die binnen enkele dagen met hogere jaartoppen weer werd opgeheven. De terugval bleef toen beperkt tot 9 punten waarbij een bodem bij 540,40 op de borden werd gezet. Langs deze bodem was toen een nieuwe stijgende bodemlijn te trekken die vorige week neerwaarts werd gebroken. Deze week werd de vorming van een dubbele top bevestigd met de neerwaartse doorbraak onder de vorige en genoemde bodem bij 540,40.

Belangrijk kantelpunt voor diepere correctie bij 532
De kans is naar mijn mening realistisch dat deze dubbele top bij 557,40 voor langere tijd het toppunt in de markt zal blijken te zijn. Pas in de loop van 1e kwartaal van volgend jaar (en mogelijk pas later) acht ik de kans op een verder opwaarts vervolg realistisch. Tot op heden bleef de terugval nog beperkt tot ongeveer 22 punten (4% daling). Daarmee is sprake van een terugtest van de voormalige jaartop uit mei bij 537,80. Een belangrijk volgend steunpunt in de markt is de sinds februari 2016 stijgende bodemlijn. Deze is momenteel bij 532 te vinden, maar loopt maandelijks ongeveer 7 punten op. Deze bodemlijn werd tijdens het brede consolidatieproces afgelopen zomer nog onder druk gezet maar niet doorbroken. Een neerwaartse doorbraak is noodzakelijk om een volgende duidelijke verzwakking te geven in het middellangetermijnbeeld en te zorgen voor een verder vervolg van een forsere correctieve beweging. Hiermee zou ook een einde komen aan een lange euforische periode in de markt. De AEX is daarbij opgelopen vanaf de 445,65 (december vorig jaar) naar de recente 557,40. Tijdens deze periode vonden bijna geen mini-correcties plaats (3% tot 5%) en slechts 2 kleine correcties. Een forsere correctie zou dus normaal en gezond voor de markt zijn. De hoge euforie is ook te zien aan de algemene opinie in de markt. Beleggers gaan daarbij eigenlijk niet meer uit van een correctie in de komende maanden.

Blijft herstel beperkt komende dagen?
In het kortetermijnbeeld werd twee dagen geleden een doji-hammer gevormd met een intraday-dieptepunt bij 535,40. Een tijdelijke opleving voor de vorming van een lagere top is kansrijk in de komende week, maar deze opleving bleef gisteren zeer beperkt. De AEX bleef onder zijn afvlakkende 50-daags gemiddelde bij 540,50. Vlak daarboven ligt verder nog een voormalige top bij 542,90 en de bekende 549,45. Een test van deze niveaus mag niet worden uitgesloten in de komende week. Maar zolang de AEX niet duidelijk boven zijn 50-daags gemiddelde weet te komen, blijft de kans ook reeel dat meer neerwaartse druk ontstaat in de komende week richting de 532 stijgende bodemlijn. Dit blijft het belangrijkste kantelpunt in het middellangetermijnbeeld voor de komende tijd. Steunpunten in het kortetermijnbeeld zijn te vinden bij de voormalige mei-top van 537,80 en het dieptepunt van de afgelopen dagen bij 535,40. Daaronder ligt de belangrijke 532. We zullen in de komende week zien of er een beperkte herstelbeweging plaatsvindt, of dat de neerwaartse druk verder wordt opgevoerd.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)