Avondster AEX

Al ruim 2 weken beweegt de AEX binnen de grenzen van een smalle consolidatiefase tussen de 548,60 en 557,50. Deze consolidatiefase zorgde wel voor een afvlakking van de steile opgaande herstelbeweging.

De huidige herstelbeweging duurt al ruim een maand en startte op 26 maart. Die dag werd voor de 3e keer in twee maanden tijd de steunzone van 516 – 517 getest. Deze herstelbeweging is aanzienlijk krachtiger dan ik had verwacht, vooral na de doorbraak door de dubbele en lagere toppenzone bij 539,75 – 541. Deze doorbraak zorgde voor een krachtige opwaartse vervolgbeweging. Inmiddels staat de teller op ruim 40 punten stijging tijdens deze herstelbeweging, de grootste stijging van dit handelsjaar. Ik gaf de afgelopen weken aan dat we alert moesten zijn op de vorming van toppatronen en het daaropvolgende vervolg. Niet alleen de vorming van het toppatroon is van belang maar ook zeker de daaropvolgende (bevestigings)dagen. We zagen de afgelopen weken al driemaal een tweezers top ontstaan, maar ook een dark cloud cover. Deze patronen werden echter allemaal weer snel opgeheven. In de afgelopen dagen werd een dubbel toppatroon gevormd. Twee dagen geleden met de vorming van het hoogste punt tot op heden van deze herstelbeweging werd een shooting star gevormd. Alle candlesticks van de afgelopen drie handelsdagen vormen verder een zogenoemde ‘evening star’.  Deze patronen komen niet veel voor. De laatste keer dat we een dergelijk patroon zagen was aan het einde van de 2e herstelbeweging in maart. Voor de komende dagen is het vervolg na de vorming van dit patroon belangrijk. Bevestiging van dit patroon treedt op onder de 550,40.

Grafiek AEX-index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 3 mei 2018

VS verzwakt verder
Ondanks de krachtige herstelbeweging in de afgelopen 5 weken verwacht ik niet dat de correctieve fase ten einde is gekomen. Ik houd juist rekening met een voortzetting in de komende maanden. Tot op heden zagen we in de AEX alleen een vrije val beweging eind januari tot begin februari van precies 10%. De AEX viel toen terug vanaf de jaartop op 23 januari bij 572,80 tot aan de 516. Veel andere indices lieten al terugvallen van 12% tot 15% zien dit jaar. Ook in de VS zien we grote toppatronen ontstaan. Daarbij brak de SOX al door zijn stijgende langere bodemlijn en drukken indices als de S&P 500 en DJ Transport Index hier nog steeds tegenaan. De neerwaartse druk is dus intact in de VS. In Europese indices zagen we de afgelopen weken juist een krachtige herstelbeweging waarbij de toppen van de afgelopen twee maanden opwaarts werden gebroken. Vooral de AEX was een opvallende index die aanzienlijk verder herstelde dan veel andere indices. De eerste twee herstelbewegingen bleven beperkt in februari en maart tot de zone 539,75 – 541. Deze 3e herstelbeweging zorgt ervoor dat de huidige fase sinds januari steeds meer overeenkomsten begint te krijgen met het grote correctieproces dat plaatsvond tussen april 2015 en februari 2016. Ook toen vond een krachtige herstelbeweging plaatst waarna een dubbele toppenzone ontstond in augustus 2015 bij de zone 505 – 510. Hierna volgde de zeer forse terugval tot aan de 378. Deze 378 was in februari 2016 het startpunt van de krachtige en ruim 50% stijgende middellangetermijntrend die eind januari ten einde was gekomen. Tijdens deze 2 jaar durende beweging vonden slechts een klein aantal beperkte correcties plaats. De euforie nam vooral in 2017 steeds verder toe waarbij we zeer lange periodes van stijgingen zagen zonder noemenswaardige tegenreacties. Deze stijgende middellangetermijntrend is sinds eind januari gedraaid, waarbij de klassieke blow-off fase in de eerste drie weken van januari de eindfase van deze trend inzette.

Slotkoers onder de 548,60 noodzakelijk voor 1e duidelijke verzwakking
Zolang er geen verzwakking optreedt in het kortetermijnbeeld, blijft en verdere stijging in de komende tijd mogelijk. De novembertop van 557,50 zorgde de afgelopen paar weken voor de bovenkant van het stijgingspotentieel. Een doorbraak hierboven maakt de weg vrij voor een verder herstel richting de 564 tot 572,80. Bij 564 ligt de belangrijke 2007 top, die destijds het startpunt was van een lange en forse bearmarkt die de AEX tot onder de 200 puntengrens bracht. Bij 572,80 ligt de jaartop van 2018, wat ook de bovenkant is van de grote bearish engulfing die op de maandgrafiek werd geplaatst. De 557,50 is momenteel de bovenkant van de smalle consolidatiefase en tevens het toppunt van de gevormde evening star. De onderkant van de huidige smalle consolidatiefase ligt bij 548,60. Dit is de gevormde bodemzone over de afgelopen weken. Een structureel slot hieronder zou een eerste verzwakking betekenen en mogelijk de top in de markt aangeven. Definitieve bevestiging hiervan treedt op onder de 541, de voormalige toppenzone over de afgelopen 3 maanden. Hier kruipt inmiddels ook het 200-daags gemiddelde naar toe. Waar en wanneer de precieze top gevormd gaat worden, is natuurlijk niet te voorzien, maar de middellangetermijntrend blijft neerwaarts gericht en ik verwacht dat de bodems in de zone 516 – 517 in de komende paar maanden verder zullen worden verlaagd. Mijn 1e doelzone blijft liggen bij 505 – 510, daaronder ligt bij 500 het 38,2% Fibonacci-retracementniveau van de gehele stijging sinds februari 2016. Mijn 2e doelzone ligt bij 475 – 485. Als we kijken naar de technische indicatoren dan zagen we een neerwaartse crossing op een hoog niveau in de MACD en komt de RSI gestaag in de buurt van zijn stijgende bodemlijn. Belangrijk om een volgende top aan te duiden, zouden ook vergelijkbare topsignalen in andere Europese indices moeten zijn.

Xetra DAX: groot hoofd-schoudertoppatroon in de maak
De DAX was een van de weinige indices die in de eerste weken van januari zijn jaartop niet structureel wist te verhogen. Ten opzichte van november vorig jaar ontstond een dubbele top in de zone 13.525 – 13.600. Wel was er in de eerste 3 weken van januari sprake van een krachtige opgaande kortetermijntrend die de vorm had van een stijgende wig. Na de vorming van de dubbele top vond de neerwaartse doorbraak onder de stijgende kortetermijnbodemlijn van het wigpatroon plaats. Een week later werd ook de stijgende middellangetermijnbodemlijn neerwaarts gebroken. Dit betekende het einde van de stijgende middellangetermijntrend in de DAX. Tijdens een vrije val beweging viel de DAX begin februari terug naar ongeveer 12.000. In de maanden daarna tot en met begin april zagen we een patroon van lagere toppen en bodems. Hierdoor werd de bodem tot op heden bij 11.726 geplaatst. Dit zorgde voor een terugval vanaf de dubbele top van 1.875 punten, ofwel 14%. Dit is aanzienlijk forser dan de terugval in de AEX. In april ondervond de DAX tijdens de huidige herstelbeweging geregeld weerstand bij de lagere toppen van de afgelopen maanden, maar hij wist hier deze week toch krachtig doorheen te breken. Is hiermee de dalende middellangetermijntrend ten einde? Nee, naar mijn mening niet en ik verwacht een verder vervolg van de correctieve fase in de komende tijd. De huidige herstelbeweging zorgt voor beperkt opwaarts potentieel. De eerstvolgende weerstand is bij 12.950 te vinden, de top van juni vorig jaar. In de afgelopen dagen stokte de DAX bij 12.827. Kijken we overigens naar het gehele patroon sinds de zomer van vorig jaar dan zien we de contouren ontstaan van een zeer groot hoofd-schouderpatroon. Hij zou nu bezig zijn met de vorming van de 2e schouder waarbij de neklijn rond de 11.800 – 11.950 is te vinden. Om dit patroon te activeren is een neerwaartse doorbraak onder deze neklijn noodzakelijk. Overigens ontstaat boven de 12.950 meer opwaarts potentieel richting mogelijk zelfs de dubbele all-time high zone. Toch acht ik de kans groot dat de DAX op korte termijn zijn volgende top kan afronden. Gisteren werd al een harami gevormd als mogelijk omkeermoment. Zoomen we in naar het kortetermijnbeeld vanaf de jaarbodem bij 11.726 dan zien we de contouren van een stijgende wig. De opgaande bodemlijn van dit patroon ligt bij 12.540 en loopt dagelijks ongeveer 30 punten op. Een neerwaartse doorbraak zou de bevestiging zijn van de vorming van een top in de DAX en ruimte vrijmaken richting de zone 11.800 – 11.950. Voor de komende tijd houd ik rekening met een verder neerwaarts vervolg naar lagere bodems. De volgende horizontale steunzone ligt dan bij 11.430 – 11.480. De langere stijgende bodemlijn is bij 11.470 te vinden maar zelfs een terugval in de komende zomermaanden naar de 10.500 – 10.800 sluit ik niet uit.

Grafiek Xetra DAX op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 3 mei 2018

Visie technische analyse:

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)