Analyse van de Dow-Jones
De Amerikaanse Dow Jones index vestigt al maanden vrijwel wekelijks een nieuwe recordstand. De laatste relatief grotere dip vond plaats in oktober 2020. De Amerikaanse economie heeft voortdurend extra monetaire en fiscale stimulansen nodig om overeind te blijven. Zonder geldcreatie of belastingverlagingen zou de financiële piramide vrijwel zeker in elkaar storten. Het is niet alleen de coronapandemie die de economie ontregelt, een wellicht nog grotere verstoring is het voortslepende handelsconflict met de Chinezen. De strijd tussen de twee grootmachten resulteert in ernstige verstoringen in zowel de productie als logistieke ketens. Grondstoffenprijzen, maar ook die van halffabricaten en vele eindproducten stijgen inmiddels fors in prijs.
De oudste Amerikaanse aandelenindex met 30 grote ondernemingen wordt opnieuw aan onze monitor gelegd om te zien of, ondanks alle turbulentie, de beurs toch verder kan stijgen. In deze Dow Jones-analyse, het spreekwoordelijke hartonderzoek, gaan wij analyseren wat de vooruitzichten, zowel voor de lange als korte termijn, vermoedelijk zullen zijn. Door het volgen van 5 stappen trachten wij, met een hoge mate van zekerheid, de toekomstige richting van de index te voorspellen. Wij realiseren ons dat onze beleggingsmethode niet in elke tijdsperiode werkt. Iedere positieve uitslag van bijvoorbeeld een hartonderzoek is ook geen garantie tegen hartfalen. Ook onze beleggingsmethode is geen garantie die altijd winst oplevert! Maar wij zijn ervan overtuigd dat een gedisciplineerde toepassing van de beleggingsmethode op de lange termijn waarde zal toevoegen en risico’s zal verlagen.
Stap 1: Wat is de status van onze risico-indicator?
Als alle 30 onderliggende ondernemingen in koers stijgen, zal het u niet verbazen dat de Dow Jones stijgt. En als ze alle 30 dalen, zult u ook begrijpen dat de index daalt. Maar vaak is de praktijk anders. Er zijn binnen één index zowel bedrijven die bewegen in opgaande als in neergaande trends.
De Dow Jones-index noteerde op onze peildatum, slotkoersen 5 mei, in een golden cross-fase (zie grafiek bladzijde 1). De index bevindt zich zowel boven het 50- als 200-daags voortschrijdend gemiddelde (VG), respectievelijk de blauwe en rode lijn. Hierover in het vervolg van deze analyse meer toelichting. Onze risico-indicator zegt ons dat de vermoedelijke richting verder opwaarts is. Centrale bankiers en overheden halen alles uit de kast om de stijgende trend te continueren. Of ze er ook in slagen om de economie weer terug te krijgen op het niveau van voor de uitbraak van de coronacrash moet nog gaan blijken. Want de schade is nog steeds enorm. Sommige sectoren profiteren sterk, maar er zijn ook sectoren die ernstig hebben te lijden. Daarnaast zorgen geopolitieke spanningen voor veel schade aan de mondiale economie en de handelsverhoudingen. De hoofdtrend is momenteel POSITIEF.
Stap 2: Wat is de status van de risico-indicator voor de 30 onderliggende bedrijven?
Naast de hoofdtrend van de index kunnen wij met onze risico-indicator ook de status van de onderliggende individuele bedrijven toetsen. Hoe meer bedrijven er binnen de index in een
golden cross-fase bewegen, des te breder wordt de stijging van de index gedragen. Momenteel bevinden zich 25 van de 30 bedrijven in een golden cross-fase. 3 minder dan op de vorige peildatum. Het huidige positieve sentiment wordt dus nog steeds zeer breed gedragen. Maar dit is geen garantie voor verdere koersstijgingen van de Dow Jones-index. Kijk in de tabel op bladzijde 3 bijvoorbeeld naar de situatie op 5 februari 2018. Toen draaide het positieve sentiment ook plotseling. De tabel geeft per bedrijf de actuele status aan.
Sterke golden cross-fases (stijgende trends) zijn aandelen met “ja” in een “groen” gekleurd vakje. Sterke dead cross-fases (dalende trends) zijn aandelen die zich kenmerken door de notificatie “nee” in een “rood” vakje. Andere combinaties zijn mogelijk en geven vaak een voorlopend signaal op een verandering van de trend. Voor beleggers in individuele aandelen zijn deze wisselende signalen vaak het meest interessant.
26 van de 30 bedrijven noteren nu meer dan 3 aaneengesloten beursdagen boven hun respectievelijke 200-daags VG-lijn. Wanneer bedrijven boven deze rode lijn noteren dan is dit vaak een positief signaal, zeker in combinatie met een golden cross-fase. Wanneer een bedrijf wel aan de “3-dagen-regel” voldoet, maar nog niet in een golden cross-fase noteert, dan is de kans groot dat dit toch in de nabije toekomst gaat gebeuren.
Aan 3 bedrijven geven wij, zoals gebruikelijk, extra aandacht om zo de indicator verder toe te lichten. Deze zijn momenteel alle 3 in een strijd verwikkeld met hun belangrijke psychologische barrière, het 200-daags voortschrijdend gemiddelde (rode lijn).
Zo presteert het aandeel Salesforce ten opzichte van de Dow Jones-ndex duidelijk minder. Het aandeel noteert in een dead cross-fase (nee), maar de laatste aaneengesloten koersreeks van meer dan 3 beursdagen zonder deze lijn te raken bevindt zich nog aan de bovenkant van de rode lijn. Op basis van onze “3-dagen-regel” is er voorlopig nog sprake van een groene status. Echter, de afgelopen 2 beursdagen daalde de koers weer onder deze belangrijke psychologische barrière. Mocht dit langer dan 3 aaneengesloten beursdagen duren, dan wijzigt de status van de trend naar “nee” in combinatie met “rood”. De vooruitzichten lijken dan verder te gaan verslechteren.
Het aandeel Verizon sloot woensdag boven de rode lijn. Maar de laatste aaneengesloten reeks van meer dan 3 dagen bevindt zich onder de rode lijn. Aangezien er ook nog sprake is van een dead cross-fase, dient op basis van de spelregels van onze risico-indicator nog voorzichtigheid in acht te worden genomen. Het is uiteraard interessant om te zien of Verizon de komende beursdagen het negatieve sentiment weet te keren. In april heeft de beurskoers al meerdere keren geprobeerd weer boven de rode lijn uit te stijgen. Zeker een interessant aandeel om de komende weken te volgen.
Ook het aandeel Walmart is in een hevige strijd verwikkeld. Maar zolang er niet is voldaan aan de “3-dagen-regel” is de kans het grootst dat de trend vooralsnog verder neerwaarts continueert.
Met 25 golden crosses op 30 aandelen is de kracht van de trend zeer sterk. Op basis van onze “3-dagen-regel” is de status zelfs nog wat sterker. Immers er voldoen 26 bedrijven aan deze regel (zie hiervoor het aantal groene cellen in het spreadsheet. Op basis van stap 2 is de uitkomst POSITIEF.
Stap 3: Hoe betrouwbaar is de huidige golden cross?
Warren Buffett investeert nooit in beleggingen die hoog gewaardeerd zijn. “Wees niet hebzuchtig wanneer anderen dit zijn. Wees hebzuchtig wanneer anderen bevreesd zijn”, is één van zijn bekende uitspraken. De Buffett indicator wordt toegelicht bij stap 5.
De betrouwbaarheid van golden crosses verschilt naar onze mening. Een golden cross na een koersdaling van 50% of meer is ons inziens het meest interessant. Dan hebben we namelijk te maken met de uitspraak: “Wees hebzuchtig wanneer anderen bevreesd zijn”.
Golden cross-signalen op historisch hoge niveaus, zoals de fase waarin de index zich nu bevindt, kunnen wel degelijk een mooi rendement opleveren, maar de risico’s zijn wel hoger. Een gemiddelde golden cross-fase duurt ongeveer 1,5 jaar (18 maanden). Echter, dit wordt bij de Dow Jones index sterk vertroebeld door de vele crosses aan het begin van deze eeuw op basis van de daggrafiek (zie de tabel op bladzijde 7). Er zijn sinds de eeuwwisseling 20 golden cross-fases geweest. De gemiddelde lengte bedraagt momenteel 267 kalenderdagen.
De huidige golden cross-fase in de grafiek op dagbasis (bladzijde 1) is op 7 augustus 2020 begonnen. Inmiddels duurt deze al 271 kalenderdagen, oftewel ¾ jaar. Wanneer wij de grafiek uitzoomen en op weekbasis afbeelden (zie bovenstaande grafiek), dan is te zien dat de golden cross in de week van 14 februari 2011 is begonnen! De huidige golden cross-fase in de grafiek op weekbasis duurt inmiddels ruim 10 jaar en de klok tikt vrolijk verder!
In die 10 jaar is de golden cross-fase verschillende keren getest door een hevige terugval. Maar vrijwel altijd stopte deze terugval bij het 200-weeks VG. De coronacrash resulteerde zelfs kort tot koersen onder de rode lijn. Echter van een neerwaartse kruising van het 50- door de 200-weeks voortschrijdend gemiddelde lijn is het niet gekomen. In het ingezoomde deel linksboven in de grafiek blijkt dat de trend zich momenteel krachtig ontwikkelt. De afgelopen 4 beursweken stagneert de opmars, maar nog steeds wijst de risico-indicator met een hogere waarschijnlijkheid op verder stijgende beursniveaus.
Wij weten dat er ooit weer een zeer grote crisis komt, alleen niet wanneer. Ieder dead cross-signaal, zoals in 2020 in de grafiek op dagbasis, kan het waarschuwingssignaal zijn voor zo’n nieuwe lange dalingsfase. Achteraf bleek dit signaal vals! Degene die bij iedere golden cross was ingestapt op de “rijdende Dow Jones trein naar rendement” en bij iedere dead cross was uitgestapt, had tot de vorige peildatum maar één keer een klein verlies geleden. De laatste golden cross-fase is echter wel met een groot verlies van ruim 27% afgesloten. De indicator zorgt dus niet altijd voor een tijdig signaal. Op dit risico wijzen wij elke keer en dit zullen wij blijven doen. Er bestaat nu éénmaal geen strategie die dit soort dalingen kan voorkomen (zie ook stap 4).
Zowel op dag- als weekbasis is er sprake van een golden cross-fase. De status is dus POSITIEF.
Stap 4: Levert het handelen enkel op basis van golden en dead crosses extra rendement op?
Om de kracht van de golden en dead cross duidelijk te maken hebben wij een analyse gemaakt van het zuiver volgen van golden- en dead cross signalen vanaf 1 januari 2000 (zie tabel volgende bladzijde). Daarbij hebben wij in ons onderzoek de eerste transactie volgens de Golden Crosses Beleggingsmethode gedaan bij de eerste golden cross na 1 januari 2000. In de rendementsberekening is geen rekening gehouden met dividend en kosten.
Het begin van deze eeuw kenmerkte zich door de ICT-crisis. Deze crisis veroorzaakte ook bij de Dow Jones index verschillende perioden met verlies. Echter, in vergelijking tot onze eigen AEX-index waren de verliezen gering. Het uiteindelijke rendement vanaf de eeuwwisseling ligt voor de Golden Crosses risico-indicator 112,42%-punt lager dan voor de buy-and-hold strategie. En dat verschil is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan de coronacrash. Beleggers op basis van de risico-indicator in de daggrafiek zijn hierdoor op het verkeerde been gezet.
Een belegger die de buy-and-hold strategie had toegepast en tegen de slotkoers van 31 december 1999 had gekocht, had nu een rendement van 197,73% behaald (gemeten in US dollar). De belegger die bij iedere golden cross tegen de slotkoers van die dag had gekocht en op iedere daarop volgende dead cross tegen de slotkoers had verkocht, had een rendement behaald van 85,31%. De Golden Crosses Beleggingsmethode heeft vooral toegevoegde waarde in perioden dat beurzen een langdurige crisis doormaken. Verliezen worden dan beperkt. Belangrijk is echter dat het verkoopsignaal in een vroeg stadium komt, voordat de grote daling aanvangt. En dat het aankoopsignaal weer volgt op een beduidend lager niveau dan het verkoopsignaal. De laatste golden cross-fase op basis van onze risico-indicator was de slechtste van deze eeuw. De golden cross-fase werd afgesloten met een verlies van 27,26%. Dat de indicator ook goed werk kan verrichten laat de tabel zien tijdens de kredietcrisis, de periode 2006 t/m 2009, toen geen enkele transactie met een verlies werd afgesloten! Ondanks dat het rendement op basis van het handelen op golden- en dead cross-signalen duidelijk lager is, geeft de Golden Crosses Beleggingsmethode aanzienlijk minder stress. De beste golden cross-fase in de Dow Jones was de periode 3 januari 2012 t/m 11 augustus 2015 met een winst van 40,38%.
Vooral in perioden van sterk dalende lange termijn trends bewijst onze risico-indicator zijn toegevoegde waarde. Van de 19 afgesloten golden cross-fases sinds de eeuwwisseling zijn er 11 verlieslatend geweest. Dit betroffen tot 2020 relatief kleine verliezen.
Onze risico-indicator signaleert overigens geen crashes. Plotselinge sterke koersdalingen kunnen zich onverwacht voordoen, ook in een golden cross-fase. De beurscrash van 1987 is zo’n voorbeeld die niet vooraf door onze risico-indicator werd gesignaleerd. En de coronacrash kan hieraan worden toegevoegd. Een golden cross mag derhalve zeker niet gezien worden als een garantie dat plotselinge forse koersdalingen zich niet kunnen voordoen. Maar het consequent handelen op basis van de signalen betekent in de regel dat verliezen relatief beperkt blijven en de gemiddelde winsten hoger zijn.
Maar ook bijvoorbeeld tijdens de crash van 1929 en de daaropvolgende depressiejaren was het gebruik van voortschrijdende gemiddelden zeer behulpzaam. De website van AdivsorPerspectives beeld iedere maand onderstaande grafiek af wanneer zij de huidige status analyseren. Het betreft dan wel een 10- en 12-maands voortschrijdend gemiddelde toegepast op de Dow Jones index, maar direct is duidelijk wat de psychologische waarde is van deze twee lijnen. Dag- en week gemiddelden zullen resulteren in meer signalen, zodat wellicht in een vroeger stadium de omslag van een trend kan worden gesignaleerd.
Een vervolg op de coronacrash van vorig jaar kan zich ieder moment opnieuw voordoen. Centrale bankiers en overheden zullen dan opnieuw proberen om een paniekfase te voorkomen. Maar het financiële systeem raakt daardoor steeds instabieler. Eens volgt er een grote correctie die niet binnen 3 maanden kan worden “gerepareerd”.
Wij realiseren ons dat het startpunt van de vergelijking van de 2 methoden in de tabel op bladzijde 7 arbitrair is. Wij hadden perioden kunnen rapporteren waarin de Golden Crosses Beleggingsmethode superieur was, maar andersom zijn er ook perioden waarbij de buy-and-hold strategie (zoals uit de tabel blijkt) in betere rendementen resulteert. Universitaire onderzoeken wijzen uit dat het gebruik van onze risico-indicator op Amerikaanse beurzen over langere perioden geen extra rendement oplevert. De rendementen zijn ongeveer gelijk aan elkaar. Maar de onderzoeken wijzen wel uit dat het risico van onze beleggingsmethode, op basis van golden- en dead crosses, lager ligt.
De lange termijn bewijst dat het gedisciplineerd handelen op basis van golden crosses geen extra rendement oplevert, maar het risico wel verlaagt. Echter, de toegevoegde waarde op Amerikaanse aandelen is deze eeuw NEGATIEF.
Stap 5: Wat is onze fundamentele visie?
Of een belegging interessant is of niet dient eigenlijk te beginnen met de vraag of de belegging fundamenteel over- of ondergewaardeerd is. Ons inziens dient de fundamentele visie te prevaleren boven de risico-indicator, een instrument uit de technische analyse. Als een belegging volgens de eigen visie overgewaardeerd is, dan mag de nadruk niet worden gelegd op de uitkomst van de risico-indicator. Onze huidige fundamentele visie is sterk negatief voor de waarderingen van Amerikaanse aandelen. Op basis van verschillende waarderingsmaatstaven, die sinds 1900 worden berekend, is de Amerikaanse beurs nog nooit zo duur geweest.
Bij stap 3 refereerden wij al naar de Buffett-indicator, genoemd naar de bekende investeerder Warren Buffett. Volgens deze indicator is de waardering voor Amerikaanse aandelen ten opzichte van de omvang van de hele economie extreem duur.
De waarderingen zijn vooral gebaseerd op het ruime monetaire beleid van centrale banken. Wij hechten voor het bepalen van de waardering veel waarde aan de zogenoemde CAPE-waarderingsmaatstaf. Deze Cyclically Adjusted Shiller PE is door econoom Robert Shiller geïntroduceerd en zijn werk is met een Nobelprijs bekroond. In de berekening van zijn waarderingsmaatstaf wordt gebruik gemaakt van de gemiddelde winst over de afgelopen 10 jaar, gecorrigeerd voor inflatie. Door het gebruik van een periode van 10 jaar wordt de economische cyclus in de berekening betrokken.
De ratio noteert volgens de website www.multpl.com (zie de grafiek onderaan bladzijde 9) op 37,26 voor de S&P500 (voor de Dow Jones is deze niet bekend). Dit is opnieuw een ruime stijging ten opzichte van de vorige peildatum. Het historisch gemiddelde van de CAPE index ligt op 16,82 en de mediaan op 15,83. Volgens de CAPE ratio is de waarderingsmaatstaf 121% overgewaardeerd! Bij een gelijkblijvende winst ten opzichte van het 10-jaars gemiddelde dienen koersen derhalve fors te dalen (zonder rekening te houden met inflatie).
Uit de grafiek linksboven blijkt echter dat de som van de bedrijfsresultaten voor Amerikaanse bedrijven inmiddels weer schommelt rond het niveau van voor de coronapandemie. Dit terwijl de Dow Jones index al ruimschoots boven het topniveau van voor de uitbraak noteert.
Op basis van de Shiller PE, oftewel de PE10, is de huidige waardering voor Amerikaanse aandelen extreem (zie grafiek rechtsboven). Alleen tijdens de ICT-hype, rond de eeuwwisseling, waren er gelijkwaardige koers-winstverhoudingen. Het Golden Crosses Beleggingsmodel wat wij wekelijks publiceren in onze Beursvisie geeft al maanden een negatieve fundamentele status voor Amerikaanse aandelen aan. Dit in tegenstelling tot de andere grote regio’s in de wereld die neutraal of zelfs aantrekkelijk gewaardeerd zijn.
Wij blijven dus fundamenteel NEGATIEF gezien de extreme waarderingen.
Conclusie:
De Dow Jones heeft op basis van de Golden Crosses Beleggingsmethode de volgende status:
- Huidige status risico-indicator: POSITIEF
- Breedte van de trend: POSITIEF
- Betrouwbaarheid huidige golden cross: POSITIEF
- Lange termijn rendement obv risico-indicator: NEGATIEF
- Fundamentele waardering: NEGATIEF
De risico-indicator wijst op het moment van schrijven op een lange termijn stijgende trend. 25 van de 30 bedrijven bewegen in een golden cross-fase. De stijging wordt dus breed gedragen. Op basis van de “3-dagen-regel” kan dit aantal de komende weken zelfs toenemen naar 26. De trend is derhalve zeer sterk. Maar dit is geen garantie, zoals op 5 februari 2018 bleek.
De huidige fundamentele waarderingen zijn in historisch perspectief nog absurder dan voor de coronacrash. Bedrijfswinsten zijn op totaalniveau hersteld, maar verschillende sectoren maken extreem slechte tijden mee. Ook op (geo)politiek vlak, zoals wij dagelijks aangeven via onze andere publicaties, zijn er veel uitdagingen. Zelden hebben wij zoveel militaire conflicten en dreigementen tussen landen gezien dan nu.
De Golden Crosses Beleggingsmethode hecht meer waarde aan de fundamentele visie dan aan de stand van de door ons gebruikte risico-indicator. Beide invalshoeken bevestigen elkaar momenteel niet. Het is daarom raadzaam om Amerikaanse aandelen te onderwegen in de beleggingsportefeuille. Het is verstandiger om op zoek te gaan naar beleggingscategorieën, regio’s, sectoren en/of individuele beleggingen waarbij zowel fundamenteel als conform de status van de risico-indicator de signalen positief zijn. U kunt immers iedere euro maar één keer alloceren.
Wat ons betreft zijn er dus betere alternatieven voorhanden dan een tracker op de Dow Jones-index of een andere grote Amerikaanse beursindex. Zo is bijvoorbeeld de fundamentele status voor de wereldwijde aandelenindex al maanden minimaal neutraal en heeft de afgelopen 12 maanden vrijwel hetzelfde rendement behaald dan de Noord-Amerikaanse aandelenbenchmark. Oftewel, meer spreiding en lagere waarderingen en dus minder risico tegen een gelijk rendement.
De geschiedenis leert ons wat er alle voorgaande keren gebeurd is. Extreme waarderingen worden op den duur gevolgd door extreme correcties.
“This time will not be different”.
