AEX wel of geen opwaarts vervolg?

De eerdere neerwaartse doorbraak onder de stijgende bodemlijn kreeg vorige week geen vervolg. De opwaartse druk in de AEX werd juist weer opgevoerd waarbij gisteren een test van de eerdere jaartop plaatsvond.      

Forse opwaartse beweging in het eerste kwartaal van 2019
Inmiddels zit het eerste kwartaal van 2019 er alweer op. Het eerste kwartaal werd gekenmerkt door een zeer krachtige opgaande beweging na de vorming van een bodem eind 2018 bij 472,20. Destijds achtte ik de kans op een krachtige herstelbeweging groot, maar had ik een beweging tot de zone 511 – 517 verwacht. De doorbraak hierboven zorgde voor een zeer krachtig opwaarts vervolg waarmee uiteindelijk het grote topvormingsproces nieuw leven werd ingeblazen. In het langetermijnbeeld is er naar mijn mening geen sprake van een nieuwe bullmarkt en acht ik de kans nog steeds groot op een verder neerwaarts vervolg. Dit scenario zal echter wel aanzienlijk meer tijd in beslag nemen door deze krachtige herstelbeweging. Het grootste deel van deze opwaartse beweging vond overigens in de maand januari plaats. Het jaar 2018 werd vooral gekenmerkt door de vorming van grote topformaties danwel topvormingsprocessen in de meeste indices. Daarbij werden ook grote toppatronen in de maandgrafieken gevormd als we kijken naar de candlesticks. Zo werd rond de drievoudige toppenzone bij de 574 in de AEX in de maandgrafiek een bearish engulfing, een shooting star en een dark cloud cover gevormd. Zolang er echter geen duidelijke neerwaartse en bevestigende vervolgbeweging plaatsvindt, mag overigens een hertest van de toppenzone bij 574 – 576,90 niet worden uitgesloten. In dat scenario is er sprake van een zeer langdurig topvormingsproces ondanks dat eind vorig jaar al de sinds 2009 stijgende bodemlijn op de logaritmische maandgrafiek werd gebroken. Dit was destijds het definitieve eindsignaal van de bijna 10 jaar durende bullmarkt.

Bevestiging onder de meest recente bodem bij 538,70 zorgt pas voor afronding belangrijke top in de AEX
Als we kijken naar de gemiddelden in de AEX (50-daags en 200-daags) dan zagen we dat de afstand tot het 200-daags gemiddelde eind vorig jaar was opgelopen tot ruim 15%. Deze grote afstanden zorgen veelal voor krachtige tegenreacties. Inmiddels staat de AEX ruim 20 punten boven dit gemiddelde, een beweging die we overigens ook (maar wel in een korter tijdsbestek) in de periode 2007 – 2008 zagen tijdens de krachtige herstelbeweging destijds. Ook zagen we in de afgelopen dagen een positieve crossing tussen deze gemiddelden. Dit komt doordat het 50-daags gemiddelde aanzienlijk volatieler is en de herstelbeweging inmiddels 3 maanden duurt. Het 200-daags gemiddelde is daarbij nog wel neerwaarts gericht. Om deze positieve crossing weer op te heffen moet de AEX snel en langdurig onder de 535 terecht zien te komen. Hoe nu verder in de komende tijd? Aan de bovenkant ligt als eerste weerstand de 555,55. Dit is de top van 2 weken geleden. Daarboven liggen verder nog de oude bekende 2007-top van 564, een eerdere top van 565,65 en een neerwaartse gap tussen de 568,75 en 571,30. De belangrijkste weerstand blijft de toppenzone van vorig jaar bij 574 – 576,90. Zolang er geen verdere en bevestigende verslechteringen plaatsvinden, blijft een hertest mogelijk. Ruim een week geleden werd de nieuwe (langs de bodems van 472,20 en 529,70) stijgende bodemlijn gebroken. Deze doorbraak kreeg echter geen vervolg onder de meest recente bodem destijds. Dit zorgde voor consolidatie in de AEX. Zolang de AEX niet boven de 555,55 sluit, blijft deze consolidatie in stand. We moeten dan ook alert blijven op de vorming van nieuwe toppatronen. Gisteren werd met een forse opwaartse gap tussen de 549 en 552 direct de top van 2 weken geleden weer onder druk gezet. Een sluiting van deze gap en slotkoers onder de genoemde stijgende bodemlijn (549) zou een eerste aanwijzing vormen dat een mogelijke dubbele top is gevormd. Toch zou pas meer bevestiging voor deze topvorming optreden onder de meest recente bodem van 538,70. Zolang deze bewegingen niet plaatsvinden, blijft meer opwaartse druk mogelijk. Opvallend blijft verder de negatieve divergentie in de technische indicatoren. Deze situatie is al bijna 2 maanden aanwezig. Daarbij zien we dat de AEX nog steeds hogere toppen vormt, maar zowel de MACD evenals de RSI juist lagere toppen. Dit is een duidelijk risico in de markt. Daarbij werden 2 maanden geleden nog de toppen van de afgelopen jaren in deze indicatoren getest. Kortom: de opwaartse druk is nog niet verdwenen en eerdere verslechteringen krijgen nog geen vervolg. De opwaartse ruimte lijkt beperkt, maar zolang er geen duidelijke verslechteringen plaatsvinden, blijven hogere niveaus realistisch. Blijf wel alert op toppatronen en een plotselinge en forse neerwaartse draai in de markt.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)