AEX verdere verslechteringen

In het zeerkortetermijnbeeld is een patroon van lagere toppen te zien vanaf de recente en verhoogde jaartop bij 549,45. De stijgende bodemlijn werd al gebroken, maar er moet nog wel bevestiging optreden onder de 539.

Steeds meer risicosignalen die wijzen op topvorming in de aandelenmarkt

De krachtige opgaande kortetermijntrend vanaf de augustusbodem is in de meeste Europese indices al ten einde gekomen met de doorbraak onder de steil opgaande bodemlijnen. Toch is er nog bevestiging nodig om te kunnen spreken van een trendomkeer. Zolang deze bevestiging uitblijft, kan er sprake zijn van een valse neerwaartse doorbraak waarna de opwaartse tendens in een minder steil opgaande beweging zal voorzetten richting mijn volgende (en vorig jaar afgegeven) langetermijnkoersdoel bij 564. Ik acht deze kans echter beperkt en de kans lijkt steeds groter te worden dat de indices bezig zijn met de vorming van een top die mogelijk de rest van dit jaar niet meer opwaarts gebroken zal worden. Een volgende terugval ligt dan ook op de loer. Door de eerdere opheffing van het grote topvormingsproces in september werd het opwaartse elastiek ook steeds verder opgerekt. Hiermee is de kans op een forsere neerwaartse tegenreactie dan ook steeds verder toegenomen in deze langdurige euforische markt. Er zijn al veel risicosignalen gegeven die wijzen op de vorming van een volgende belangrijke top, maar toch is er meer bevestiging noodzakelijk. Zo moeten de meest recente bodems nog worden gebroken en moeten enkele Amerikaanse indices ook nog vergelijkbare negatieve signalen geven. De cocktail met negatieve risicosignalen wordt echter steeds voller waarmee de kans op een forsere terugval in de komende tijd verder is toegenomen.

Technische indicatoren gaven al verkoopsignalen
Als we kijken naar de technische indicatoren dan zien we dat er sprake is van negatieve divergentie met de RSI in veel tijdstermijnen. In de langere grafieken (maand en weekgrafiek) is deze divergentie te zien ten opzichte van de voormalige jaartop die in mei op de borden werd gezet bij 537,80. Kijken we naar de daggrafiek dan zien we een dubbele top in de RSI in de afgelopen paar weken terwijl de AEX zelf zijn jaartop steeds verder verhoogde. Dit betekent dat de koopdruk opdroogt. Opvallend was dat deze dubbele top in de RSI een overbought-conditie betrof en hij daarmee een belangrijke meerjarige top testte. Inmiddels is na de dubbele top in de RSI al een lagere bodem gevormd. Ook de MACD gaf in de afgelopen twee dagen een neerwaartse crossing. Bij deze indicator was ook divergentie te zien. Verder zagen we dat de VIX in de afgelopen weken zijn bodems van de afgelopen jaren testte waarna de dalende toppenlijn opwaarts werd gebroken. De kans op een aanzienlijke stijging van de VIX (negatief voor de aandelenmarkt) is naar mijn mening groot.

Activatie stijgende wig en doorbraak onder stijgende bodemlijn
Vorige week werd het eerste potentiele topsignaal gegeven met de vorming van een shooting star bij de gevormde jaartop. Kijken we naar de weekgrafiek dan zien we dat daar vorige week een zogenoemde dark cloud cover werd afgerond. Toch is de vorming van een toppatroon niet genoeg voor een verzwakking. In de afgelopen weken hebben we vaker de vorming van dergelijke toppatronen op de daggrafiek gezien die veelal binnen enkele dagen werden opgeheven. Belangrijker was de doorbraak onder de stijgende kortetermijnbodemlijn. Deze vond ook vorige week plaats. De AEX zakte onder deze steile steunlijn die in augustus was gestart bij de bodem van de 2e correctie van dit jaar van 505,90. Hierna werden nog 3 hogere bodems gevormd bij 512,80, de 527 en recentelijk bij 539,75. Door het grote aantal raakpunten, was dit een krachtige opgaande bodemlijn geworden. Als we overigens kijken naar de situatie vanaf het 3e raakpunt dan zien we dat de toppen steeds minder hoog kwamen te liggen, hierdoor ontstonden de contouren van een stijgende wig. De neerwaartse doorbraak heeft ook deze stijgende wig met een te berekenen kortetermijndoel van 527 geactiveerd. Toch dient nog bevestiging te worden gegeven van deze potentiele topvorming. Daarvoor moet de AEX onder de meest recente bodems breken, de zone 539 – 539,75.

Belangrijke stijgende middellangetermijnbodemlijn bij 525
Is de euforie in de markt al ten einde?  Dat is nog niet te zeggen. Tijdens de krachtige stijging van ruim 100 punten vanaf de decemberbodem bij 445,65 leek te markt steeds euforischer te worden. Correcties zouden volgens veel beleggers en analisten voorlopig niet meer voorkomen. In de periode mei – augustus zagen we een groot topvormingsproces ontstaan dat bestond uit een tweetal losstaande kleine correcties. Echter werd dit proces (ondanks belangrijke en zeldzame toppatronen) in september afgebroken, wat ook een teken van euforie is. Op de maandgrafiek is er slechts sprake van een rimpeling op de grafiek. Om de krachtige stijgende tendens af te breken en de euforie te beëindigen in de markt is het belangrijk dat de opwaartse versteiling vanaf de februari-2016 bodem wordt gebroken. Er is een steile bodemlijn te zien op de maandgrafiek die maandelijks ongeveer 7 punten oploopt. Momenteel ligt deze bodemlijn rond de 525 maar zal binnen twee weken in de belangrijke zone 527 – 531 zijn te binden. Een neerwaartse doorbraak zou een krachtige vervolgdaling en een forsere (3e) correctie kunnen inzetten. Zover is het nu nog niet. Er zijn veel signalen gegeven die wijzen op topvorming, maar meer bevestiging is dus nog nodig. Zodra de AEX in de komende week zijn jaartop bij 549,45 opwaarts en structureel breekt, wordt ook dit proces weer afgebroken en ontstaat meer opwaartse ruimte naar de zware horizontale weerstand van 564. In het kortetermijnbeeld is nu het eerste steunpunt te vinden bij 541,70 en daaronder bij de zone 539 – 539,75.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)