AEX trend blijft neerwaarts

In de eerste verkorte handelsweek van 2019 brak de AEX met een krachtige opwaartse beweging door de bovenkant van een dalende wig. Hiermee lijkt een verder herstel realistisch. De langere trend blijft neerwaarts gericht.

Met deze eerste technische analyse van het nieuwe jaar wil ik u als eerste de beste wensen, veel geluk en een goede gezondheid toewensen voor 2019. De grote vraag is natuurlijk hoe het beursjaar zal verlopen in 2019. Kijkend naar de grafieken is te zien dat de neerwaartse trend die in de zomermaanden van vorig jaar werd ingezet, nog steeds intact is. Daarbij was vooral de beëindiging van de bijna 10 jaar durende bullmarkt van belang. In het laatste kwartaal van 2018 werd namelijk de sinds 2009 stijgende bodemlijn op de logaritmische maandgrafiek neerwaarts gebroken. Sinds begin 2018 achtte ik deze kans al groot dat een krachtige neerwaartse beweging deze beëindiging zou veroorzaken waarna een verdere neerwaartse beweging mocht worden verwacht in 2019. Hiermee is 2018 een klassiek overgangsjaar geworden tussen een lange en krachtige bullmarkt en een nieuwe bearmarkt. Voor dit jaar houd ik als richtzone de 400 – 410 aan. Het is echter onmogelijk om het precieze verloop te voorzien en de te behalen niveaus. Het belangrijkste vanuit de technische analyse is om de trends te volgen en omkeersignalen in de gaten te houden. Als we kijken naar 2018 dan zagen we begin dat jaar al de eerste duidelijke verzwakkingen ontstaan. De sinds 2016 aanwezige versteiling (vanaf de 378-bodem) werd eind januari beëindigd waarna de eerste forsere correctie in 2 jaar tijd plaatsvond, een daling van precies 10%. Hiermee was destijds de kans op een krachtig opwaarts vervolg al duidelijk afgenomen.

Grafiek AEX-index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 4 januari 2019

Ruim 100 punten daling tussen top en bodem in 2018
In het overgangsjaar 2018 zagen we in het eerste half jaar uiteindelijk de vorming van een meervoudige toppenzone rond de 574. Hier werden een drietal toppen gevormd die allen gepaard gingen met de vorming van toppatronen in de maandgrafiek. Zo werd begin vorig jaar een bearish engulfing gevormd, in mei een shooting star en augustus werd afgesloten met een dark cloud cover. Tot aan de doorbraak onder de sinds begin 2016 stijgende bodemlijn zagen we een twee jaar durende en krachtige opgaande beweging zonder grotere correctieve tegenreacties. De AEX steeg ruim 50% waarbij de euforie onder beleggers steeds groter werd. Elke terugval van slechts enkele procenten werd direct gezien als forse correctie en instapgelegenheid. Deze fase zien we vaak aan het einde van een langere bullmarkt. Na de vorming van de 3e top, die zelfs kortstondig zorgde voor een doorbraak boven de eerder gevormde toppenzone, werd de huidige en breed dalende trend ingezet. Deze nieuwe jaartop werd toen bij 576,90 gevormd. Inmiddels staat de teller op een daling van ruim 100 punten in een half jaar tijd. Eind vorig jaar werd het dieptepunt tot op heden geplaatst bij 472,20. Als we daarbij kijken naar het brede dalende trendkanaal sinds de julitop, dan werd de onderkant van dit trendkanaal onder druk gezet. De AEX wist daarbij enkele dagen onder deze dalende bodemlijn te bewegen. Toch was er geen sprake van een structurele doorbraak en volgende neerwaartse versnelling. Ik gaf in mijn analyses van eind vorig jaar aan dat de kans realistisch was dat eerst een herstelbeweging mocht worden verwacht voordat de neerwaartse weg zou worden vervolgd. In mijn jaarvisie gaf ik ook aan, en deze kans blijft groot, dat in 2019 meerdere en krachtige opwaartse herstelbewegingen mogen worden verwacht. Toch blijft de neerwaartse langere trend intact. Deze bewegingen zien we in de meeste aandelenindices. Daarbij bevinden bijna alle indices zich in een bearmarkt, er blijft ook bijna geen enkele sector bespaard. Dit betekent dat de dalende trends zeer breed worden gedragen en dat we in 2019 een vervolg van deze dalende trend mogen verwachten. We zagen ook veel indices grote hoofd-schoudertoppatronen afronden die in sommige gevallen al 2 jaar in ontwikkeling waren.

Dalende wig opwaarts gebroken, tot hoever reikt het herstel in het kortetermijnbeeld?
Een structurele doorbraak onder de dalende bodemlijn van het neerwaarts gerichte trendkanaal zou een verdere versteiling mogelijk maken richting de 458 – 466. Met een dieptepunt van 472 werd deze volgende steunzone al bijna behaald. Alleen op 27 december vond er een duidelijke slotbeweging onder de genoemde dalende bodemlijn plaats, maar dit lijkt een eenmalige overshoot te zijn geworden in het kortetermijnbeeld. Hiermee werd de kans op een herstelbeweging groter. Inmiddels is de onderkant van dit sinds juli aanwezige dalende trendkanaal verder gezakt naar een niveau van 476. Als we kijken naar de bewegingen in de maand december dan zagen we ook de contouren van een zeer steile neerwaartse wig. Hierbij dalen de toppen sneller dan de bodems en dit zijn geregeld positieve omkeerpatronen. Dit patroon startte bij de 530, de top van begin december. Dit betekende uiteindelijk ook een daling in december van bijna 60 punten tussen de top en de bodem. Eind vorige week werd de dalende toppenlijn van dit wigpatroon opwaarts gebroken, waarbij ook de meest recente en 4e neerwaartse gap in de maand december werd gesloten. Deze gap was te vinden tussen de 489,50 en 493. Hiermee is ruimte vrijgekomen voor een verdere herstelbeweging voor de vorming van een volgende lagere top in de komende tijd. De vraag is alleen waar deze top in de komende tijd zal worden gevormd. Kijken we naar het dalende trendkanaal sinds juli met inmiddels 4 raakpunten, dan ligt deze belangrijke weerstandslijn bij 522,50. Ik acht de kans beperkt op een test van deze weerstandslijn en houd al eerder rekening met de vorming van een lagere top waardoor de kans nog steeds reeel is op een verdere neerwaartse versteiling in het eerste kwartaal van 2019. Weerstanden in het kortetermijnbeeld zijn nu te vinden bij 497,50, de 500-grens en de meervoudige toppenzone van medio december bij 511 – 512. Het dalende 50-daags gemiddelde is momenteel bij 509,50 te vinden. Zolang de AEX in de komende tijd hieronder weet te blijven, moeten we zeer alert zijn op de vorming van nieuwe toppatronen en de start van een volgende krachtige neerwaartse versnelling. Steunpunten zijn te vinden bij de horizontale niveaus van 477 en 472,20 en de dalende bodemlijn van nu 476.

Grafiek AEX-index op maandbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 4 januari 2019

Visie technische analyse:

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)