AEX op weg naar lagere niveaus

De AEX is op weg naar de meest recente bodem van dit jaar bij 493,60. De kans is naar mijn mening realistisch dat deze jaarbodem in de komende en laatste twee weken van dit jaar nog verder wordt verlaagd.

Verder neerwaarts vervolg realistisch na afbreken 10 jaar durende bullmarkt

Voor de 3e keer dit jaar sloot de AEX onder de zone 501 – 503. Deze slotbewegingen vonden daarbij allemaal in de afgelopen twee weken plaatst. Het doorbreken van een dergelijk belangrijke en cruciale steunzone is een proces dat tijd kost. Maar de kans is naar mijn mening groot dat in de laatste periode van dit jaar er een structurele neerwaartse doorbraak plaatsvindt en de AEX zijn neerwaartse weg in het 1e kwartaal van 2019 verder zal vervolgen naar lagere niveaus. De trends in alle tijdstermijnen staan momenteel op Short. In augustus had ik voor het eerst in jaren mijn langetermijnopinie al verlaagd naar Neutral na de vorming van de 3e meervoudige top in de toppenzone rond 574. Eerder deze maand heb ik deze langetermijnopinie verder verlaagd naar Short voor het eerst in 11 jaar tijd. Dit komt door de neerwaartse doorbraak onder de sinds 2009 stijgende bodemlijn op de logaritmische maandgrafiek. Hierdoor is de krachtige en bijna 10 jaar durende bullmarkt ten einde gekomen en mag voor het komende jaar een vervolg van de nieuwe bearmarkt worden verwacht. Daarbij is het jaar 2018 een klassiek overgangsjaar geworden waarbij een groot topvormingsproces werd afgerond, een proces dat ongeveer 9 maanden in beslag heeft genomen. Inmiddels staat de teller vanaf de juli-top bij 576,90 op een daling van ruim 80 punten, maar ik verwacht dat deze daling in het komende jaar verder zal worden vervolgd. Mijn doelzone voor het komende jaar heb ik geplaatst bij de zone 400 – 410.

Breed dalend trendkanaal sinds de jaartop van 576,90 in juli werd gevormd
Als we kijken naar de maandgrafiek dan zagen we in februari 2016 de laatste test van de sinds 2009 stijgende bodemlijn. Deze test vond plaats na een lange en forse correctieve fase van ongeveer 25% (vanaf de 510-top in 2015). Deze bodem werd toen geplaatst bij 378. Dit was het startpunt van een 2 jaar durende zeer krachtige opgaande versteiling. De AEX steeg toen ruim 50% (bijna 200 punten) zonder forsere tussentijdse correctieve bewegingen. Het aantal tegenreacties bleef beperkt en zorgde telkens voor dalingen van 5% tot 6%. In het afgelopen jaar gaf ik daarbij aan dat de euforie onder beleggers steeds verder toenam, een teken dat de bullmarkt vaak ten einde loopt. Begin dit jaar vond een laatste krachtige blow-off beweging plaats waarbij een top rond de 574 werd geplaatst, net boven mijn langetermijndoel van 564. Hierbij zagen we overigens al langere tijd verschijnselen van vermoeidheid ontstaan. De AEX wist namelijk niet meer in de buurt van de bovenkant van het zeer brede sinds 2009 stijgende trendkanaal te komen. In januari van dit jaar vond daarna de neerwaartse doorbraak plaats van de sinds 2016 stijgende bodemlijn, een eerste duidelijke verslechtering. Daarna werd in het eerste halfjaar een drievoudige toppenzone ontwikkeld rond de 574. De beweging in juli naar 576,90 bleek een overshoot, een kortstondige doorbraak. Elke test van de 574-zone ging daarbij gepaard met de vorming van een toppatroon in de maandgrafiek. Zo werden een bearish engulfing, een shooting star en een dark cloud cover gevormd. Opvallend was verder dat de correctieve tegenreacties daarbij krachtiger en groter werden. Zo zagen we begin dit jaar de eerste vrije val beweging van precies 10%. Als we kijken naar de laatste en huidige correctieve beweging van bijna een half jaar dan zien we vanaf de juli-top een duidelijk patroon van lagere toppen binnen de grenzen van een breed dalend trendkanaal. Ook tijdens deze terugval zijn een aantal vrije val bewegingen te zien. Ze viel de AEX in de maand oktober ongeveer 10% terug van 554,30 tot aan de 500,45. Dit betekende toen de 1e test van de sinds 2009 stijgende bodemlijn. Langs de genoemde dalende toppenlijn zijn vanaf de 576,90-top nu meerdere lagere toppen te zien. Buiten de jaartop werden lagere toppen gevormd bij 565,60, de 554,30 en bij de zone 530 – 534,20. Als laatste punt zagen we enige tijd geleden een klassieke en bevestigende dead cross waarbij het 50-daags gemiddelde neerwaarts door het dalende 200-daags gemiddelde breekt.

Dit jaar nog een test van de onderkant van het brede dalende trendkanaal?
De dalingen worden breed gedragen, alle deelsectoren doen mee waarbij veel Europese indices al eerder dan de AEX in een bearmarkt terecht kwamen. Zo brak de DAX enkele maanden geleden al door zijn sinds 2009 stijgende bodemlijn en rondde een groot en fors hoofd-schoudertoppatroon neerwaarts af. Als we kijken naar het dalende trendkanaal sinds juli in de AEX dan ligt de onderkant momenteel bij 482,70. Ik acht een test van deze onderkant in de komende tijd realistisch. De neerwaartse vervolgbeweging in het komende jaar zal daarbij waarschijnlijk gepaard gaan met krachtige opwaartse herstelbewegingen waarbij de trend neerwaarts gericht blijft. Pas een doorbraak van de dalende toppenlijn met bevestiging boven de vorige toppenzone van 530 – 534,20 zou een eerste verbetering betekenen. Ook de herstelbeweging in de afgelopen week na de vorming van het huidige dieptepunt bij 493,60, bleef zeer beperkt. Hij testte de onderkant van de 2e neerwaartse gap waardoor de neerwaartse druk intact is gebleven in het zeerkortetermijnbeeld. Weerstand is nu te vinden bij de zone 501 – 503 en de nog openstaande gap tussen de 511,85 en 516. Pas daarboven ontstaat meer opwaartse ruimte. Steunpunten liggen nu bij 493,60, de 490 en de onderkant van het dalende trendkanaal bij 482,70.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)