AEX op weg naar 516

De AEX kwam de afgelopen drie handelsdagen in een krachtige neerwaartse versnelling. Daarbij brak hij gisteren de junibodem bij 544. De weg ligt nu open naar de bodemzone 516-517 in de komende tijd.

Op weg naar bodemzone 516-517
Drie dagen geleden plaatste de AEX bij 561 nog een intradaytop, gisteren stond hij alweer 22 punten lager. Een krachtige neerwaartse versnelling dus, waarbij de AEX drie ongeveer gelijkvormige neerwaartse candlesticks vormde. Kijken we naar de bewegingen sinds de recente jaartop bij 576,90 dan zien we een daling van ruim 37 punten, oftewel 6,5% en dus de derde correctie in 2018. We spreken van een correctie bij dalingen van 5% of meer.

Langetermijnvisie verlaagd naar Neutral
Ook in het middellangetermijnbeeld ontstaan steeds meer verslechteringen, die passen binnen het grotere topvormingsproces dat begin dit jaar begon. De sinds 2009 stijgende bodemlijn is nog niet gebroken – en daarvoor moet de AEX eerst nog een aanzienlijk stuk verder terugvallen – maar ik heb wel mijn langetermijnvisie verlaagd van ‘Long’ naar ‘Neutral’. Dit betekent dat ik de kans klein acht dat de AEX zijn weg naar hogere jaartoppen zal vervolgen in de komende maanden. Ik verwacht juist meer neerwaartse druk en een daling tot onder de steunzone 516 – 517 die eerder dit jaar ontstond. In het middellangetermijnbeeld is nu rond 574 een toppenzone met drie toppen gevormd: een zware weerstand. Opvallend is dat elke test in de maandgrafiek gepaard ging met de vorming van grote toppatronen. Dat was begin dit jaar een ‘bearish engulfing’, in mei een ‘shooting star’ en de periode juli en augustus werd afgesloten met een ‘dark cloud cover’. Een ander belangrijk neerwaarts signaal is de neerwaartse doorbraak van begin dit jaar door de sinds 2016 stijgende bodemlijn.

Grafiek AEX-index op dagbasis 

Bron: Reuters Metastock XV, slotkoers 6 september 2018

Eerste speldenprik in de DAX onder de cruciale stijgende langetermijnbodemlijn
We zagen in de afgelopen maanden steeds meer aandelenmarkten verslechteren waarbij een aantal indices (zoals in China en in Zuid-Europa) al enige tijd geleden onder hun stijgende langetermijnbodemlijnen waren gebroken. Een belangrijke index is de Duitse Xetra DAX. Begin dit jaar vormde hij nog een meervoudige jaartop bij 13.600 waarna in de afgelopen 8 maanden een patroon van lagere toppen ontstond. Gisteren brak hij nipt en voor de eerste keer onder zijn sinds 2009 stijgende bodemlijn. Een eerste indicatie voor het einde van de lange bullmarkt. Een structureel slot hieronder is noodzakelijk voor bevestiging. Ook zien we sinds vorig jaar de contouren van een groot hoofd-schouderpatroon. De neklijn van dit patroon ligt in de zone 11.750 – 11.900. Hieronder start de volgende neerwaartse fase en dat zou tevens het definitieve signaal zijn voor de beëindiging van de bijna 10 jaar durende bullmarkt. In de AEX is het nog niet zover, maar heb ik wel de langetermijnvisie verlaagd naar neutraal. De sinds 2009 stijgende bodemlijn ligt hier nog net onder de 500-puntengrens. Toch sluit ik een beweging in het komende half jaar onder deze bodemlijn zeker niet uit. Ik heb de afgelopen maanden vaker vermeld dat de kans bestond dat de AEX bezig was met een grote neerwaartse omkeer en dat we ons moesten afvragen of de bullmarkt in zijn eindfase zou zitten. Als we kijken naar het afgelopen half jaar dan zagen we na de 1e (en forse correctie) eind januari een meervoudige bodemzone ontstaan bij 516 – 517. Dit was het startsein voor een krachtige opgaande beweging die uiteindelijk resulteerde in een meervoudige toppenzone rond de 574. Tussentijds vond in juni de 2e correctie plaats van dit jaar. De bodems van deze correcties konden worden verbonden met een stijgende bodemlijn langs de 516 en 544. Deze opgaande bodemlijn werd eind vorige week gebroken, wat toen betekende dat de top waarschijnlijk was gezet. Deze doorbraak zorgde ook voor een krachtige neerwaartse beweging waarin de AEX zich nu bevindt. De doorbraak onder de junibodem betekende een verdere verslechtering en opent de weg voor de komende tijd naar de belangrijke steunzone bij 516 – 517.

Kortstondige herstelbeweging reeel in de komende dagen
Als we kijken naar het patroon sinds mei/juni dit jaar zien we ook de contouren van een hoofd-schouderpatroon. In juni vond een eenmalige doorbraak onder de neklijn plaats. Deze neklijn is te vinden bij 550, ongeveer gelijk aan het afvlakkende 200-daags gemiddelde. De doorbraak hieronder zorgde voor de activatie van dit patroon met een te berekenen koersdoel van ongeveer 523. Als we kijken naar de verwachtingen voor de komende handelsdagen dan lijkt een tijdelijke herstelbeweging normaal. De AEX testte gisteren de voormalige toppen van twee eerder herstelbewegingen in het eerste kwartaal in de zone 539 – 541. Ook is de RSI in een ‘oversold’ conditie terecht gekomen. Een herstelbeweging lijkt dan ook normaal. Toch acht ik de kans beperkt dat er sprake zal zijn van een eventuele krachtige herstelbeweging. De eerste weerstand is nu te vinden bij 544, maar een verder herstel richting de neklijn van het toppatroon blijft ook mogelijk. Deze ligt bij 550 waarboven bij 551,70 het afvlakkende 200-daags gemiddelde is te vinden. Een dergelijke herstelbeweging zou een klassieke pull-back beweging betekenen na de afronding van een hoofd-schouderpatroon. Daarboven ligt verder nog de dalende toppenlijn bij 561. Deze loopt langs de jaartop van 576,90 en de recent gevormde lagere top bij 565,60. Toch verwacht ik dat een herstelbeweging beperkt zal blijven en de neerwaartse druk in de komende tijd verder kan worden opgevoerd. Aan de onderkant ligt nu het eerste steunpunt bij een nog openstaande opwaartse gap uit april tussen de 529,40 en 533,70. Verder liggen er eigenlijk geen belangrijke weerstanden meer tot aan de zeer belangrijke zone van 516 – 517, een zone die in de komende periode kan worden getest.

Grafiek Xetra DAX op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 6 september 2018

Visie technische analyse:

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)