AEX omkeerpunt dichtbij?

De AEX bereikte gisteren op 4,50 punten na alweer zijn dubbele jaartop van begin november. Ik acht de kans reeel dat de opwaartse ruimte zeer beperkt is en de markten in de komende dagen een neerwaartse draai kunnen maken.

Lagere top onder 557,40 of hertest jaartop?

De AEX sloot gisteren op zijn hoogste punt, ofwel 552,87. Begin november werd een dubbele top gevormd bij 557,40, Hiermee is de afstand tot deze dubbele top dus nog 4,50 punt. De AEX is dus terug bij af. Veel analisten gaven twee maanden geleden aan dat november en december de beste beleggingsmaanden van het jaar zijn. Begin november werd echter de jaartop tot op heden op de borden gezet waarna de 1e duidelijke mini-correctie sinds augustus plaatsvond, een daling van ongeveer 4%. Puur kijkend naar alleen de stand is de AEX in anderhalve maand sinds begin november dus niets opgeschoten. Veel andere Europese indices noteren overigens aanzienlijk lager ten opzichte van de top van begin november. Daar zien we in het zeerkortetermijnbeeld nog steeds een consolidatiefase die mogelijk kan uitmonden in een lagere top in de komende dagen. Ik acht de kans nog steeds klein dat er een structurele opwaartse vervolgdoorbraak zal plaatsvinden in de komende weken. Om de volgende fase in de zeer steil opgaande trend sinds februari 2016 te starten, is een structurele doorbraak noodzakelijk boven zowel de dubbele jaartop van 557,40 evenals de belangrijke weerstand van 564. Dit niveau gold sinds ruim een jaar geleden als mijn doel voor 2017. Dit doel is op 6 punten na behaald, maar de weg ernaartoe had ik wel anders ingeschat. Ik verwachtte meerdere correcties in 2017 voordat dit doel behaald zou worden. Toch besloot de steeds euforischer wordende markt anders. Er vonden slechts een tweetal zeer kleine correcties plaats van nipt 5% en 6%.

Belangrijk kantelpunt bij 541
De herstelbeweging van de afgelopen week is snel verlopen. Toch acht ik de kans groot dat deze op zijn laatste benen loopt en er een meervoudige top danwel lagere top onder de 557,40 kan worden gevormd. De langetermijntrend blijft positief (sinds 2009), maar correctieve tegenreacties bepalen de buitengrenzen van een trend. Als we kijken naar het verloop van zowel 2016 als 2017 dan zien we een zeer krachtige opgaande versteiling. Deze startte bij het dieptepunt van 2016. Dit dieptepunt volgde op een zware correctie van ongeveer 25%. De opgaande bodemlijn sinds februari 2016 is al meerdere keren getest en geldt als cruciaal kantelpunt voor de daaropvolgende periode. Hieronder is de kans groot dat een forsere correctie van 10% of meer zal worden opgestart. Deze opgaande bodemlijn werd zowel in de zomermaanden tijdens het grote consolidatieproces meerdere keren getest evenals in de maand november. Momenteel is deze opgaande bodemlijn bij 541 in te vinden waardoor de handelsruimte steeds kleiner wordt in het middellangetermijnbeeld. Deze bodemlijn stijgt maandelijks ongeveer 7 punten.

Topvormingssignalen nog steeds intact
Net als in de zomermaanden zien we een groot aantal topvormingsverschijnselen. Toch moet de bevestiging voor een diepere correctie nog worden gegeven. In de zomermaanden stokte dit proces telkens bij 506 waarna in augustus een krachtige opgaande en smalle trend werd gestart. Deze zorgde in drie maanden tijd voor een opwaartse beweging van ruim 50 punten. Tijdens deze beweging was de grootste en enigste tegenreactie slechts 1,5%. Het huidige topvormingsproces blijft echter ook nog zeer beperkt met een terugval van slechts 4% tussen top (557,40) en bodem (534,60). Toch zagen we al de vorming van een dubbele top bij 557,40 en de vorming van een dubbel toppatroon, eerst een shooting star en daarna een bearish engulfing. Ook op de weekgrafiek en maandgrafiek werden toppatronen gevormd, respectievelijk een bearish engulfing en een dark cloud cover. Verder werd de steil opgaande bodemlijn sinds augustus gebroken en bevestiging van een top onder de bodem van 540,40 gegeven. In andere Europese indices zagen we vergelijkbare signalen waarbij het huidige herstel aanzienlijk minder krachtig is dan in de AEX. Als laatste zijn de contouren van een groot toppatroon nog steeds zichtbaar. Voor de activatie van dit patroon moet de AEX echter onder de 534,60 zakken.

Sluiting eerste gap tot 544,70 belangrijk voor bevestiging top
Zolang de stijgende bodemlijn sinds 2016 niet wordt gebroken, blijft de krachtige middellangetermijntrend intact. Deze bodemlijn ligt nu bij 541 waarna nog bevestiging onder de bodemzone van 534,60 – 535,30 moet worden gegeven. Tijdens de huidige herstelbeweging en de afronding van een smalle consolidatiefase werd de eerdere top bij 546,60 gebroken. Dit zorgde voor meer potentieel tot maximaal de 557,40. Deze beweging ging gepaard met een belangrijke opwaartse gap tussen de 544,70 en 546,35. De openingsgap van gisteren werd uiteindelijk gesloten. Maar de sluiting van de 1e gap tot aan de 544,70 is belangrijk om de lagere danwel gelijke top te bevestigen. Eerste steunpunten liggen nu bij 548,90 en 549,45. Pas een structureel slot boven zowel de jaartop van 557,40 en de top van 2007 bij 564 (belangrijk richtpunt in het langetermijnbeeld) zorgt voor de volgende fase in de stijgende langetermijntrend richting de volgende doelen van 590 en 610. Ik verwacht echter dat de kans op eerst een forsere correctieve tegenreactie groter is. We moeten in de komende tijd dan ook zeer alert zijn op de vorming van nieuwe toppatronen en de eventuele en verwachte doorbraak van de sinds 2016 stijgende middellangetermijnbodem bij nu 541. Daaronder kan een neerwaartse versnelling worden ingezet. Daarbij is het overigens wel van belang dat andere belangrijke aandelenmarkten dezelfde signalen geven.

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)