AEX lagere top in de maak

De AEX bevindt zich momenteel in een herstelfase die naar mijn mening in de komende dagen kan uitmonden in een lagere top. Na de vorming van een lagere top kan de neerwaartse druk weer snel toenemen.

In de afgelopen drie weken zagen we in de AEX een krachtige vrije val. Daarbij viel de AEX ongeveer 57 punten terug waarmee de teller staat op een correctieve tegenreactie van 10%. Op 23 januari werd de jaartop nog verhoogd naar een niveau van 572,80 en eind vorige week werd een bodem tot op heden gevormd bij 515,96. In deze periode viel de AEX in bijna een rechte lijn naar beneden. Alleen richting het einde van deze vrije val zagen we een eendaagse herstelbeweging waarbij de koersen van de 522,20 naar de 537,70 opliepen. Door deze vrije val beweging is er nog geen dalend trendkanaal te zien in de AEX. Dit geldt overigens ook voor de meeste andere Europese indices. Aan het einde van vorige week werd met de vorming van een bodem bij 515,96 bijna de bovenkant van mijn eerste doelzone bereikt. Deze zone ligt bij 505 – 510. In deze krachtige steunzone liggen de toppen van 2015 en de bodems van de zomer van vorig jaar. De toppenzone in 2015 zorgde destijds voor het startpunt van een zeer zware correctieve tegenreactie van ongeveer 25% die uiteindelijk uitmondde in de vorming van een belangrijke en volgende langetermijnbodem in februari 2016 bij 378. Dit was destijds het startpunt van de 2 jaar durende stijgende middellangetermijntrend, een trend die 2 weken geleden neerwaarts werd gebroken met een neerwaartse gap onder de 553. Hiermee is de stijgende en 2 jaar durende middellangetermijntrend zoals we die kenden ten einde gekomen en is de markt in een neerwaartse middellangetermijntrend terecht gekomen.

Grafiek AEX-index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 15 februari 2018

Belangrijke weerstandszone bij 534,60 -537,70 te vinden
Met het bereiken van bijna mijn 1e doelzone eind vorige week zagen we ook een forse oversold conditie ontstaan in de technische indicatoren RSI en MACD. Ik gaf toen aan dat een herstelbeweging mocht worden verwacht. In deze herstelbeweging bevindt de AEX zich nu. De vraag is hoelang en tot hoever dit herstel zal doorzetten. Een van de belangrijkste weerstandszones hiervoor is bij 534,60 – 537,70 te vinden. In deze zone liggen de bodems (van de mini-correctie) van november vorig jaar bij 534,60, het 200-daags gemiddelde bij 535, en de recente top bij 537,70. Deze recente top bij 537,70 was de bovenkant van de eendaagse herstelbeweging waarmee ook een deel van de 2e neerwaartse gap van de vrije val beweging werd opgevuld. Als we overigens kijken naar de Fibonacci-retracementniveaus van de vrije valbeweging dan ligt hier ook het 38,2%-niveau. Zolang de AEX in de komende dagen/week hieronder een lagere top vormt, blijft de krachtige neerwaartse druk intact. Onderliggend is verder alleen nog een weerstandszone bij 531 – 533 te vinden. Nu deze doelzones voor een herstelbeweging in zicht komen, moeten we zeer alert zijn op de vorming van toppatronen in de komende dagen. Het herstel in de technische indicatoren blijft echter nog wel beperkt, maar zorgt wel voor enige normalisatie na de vrije valbeweging. Deze tijdelijke onderbreking zal uiteindelijk kunnen zorgen voor de 1e lagere top tijdens de huidige correctieve fase. Als deze lagere top in de komende dagen wordt gevormd, blijft de neerwaartse tendens echter wel zeer steil. Mijn 1e doelzone voor de komende tijd blijft onveranderd liggen bij 505 – 510. Vlak daaronder ligt rond de 500 puntengrens nog het 38,2%-Fibonacci-retracementniveau van de gehele 2 jaar durende stijging tussen de 378 en de 572,80. Toch sluit ik een verdere beweging in de komende tijd naar mijn volgende neerwaartse doelzone bij 475 – 485 zeker niet uit. Uiteindelijk zal deze terugval kunnen zorgen voor een volgende belangrijke langetermijnbodem in de sinds 2009 stijgende langetermijntrend.

Alert zijn op de vorming van toppatronen
De huidige correctie van 10% tot op heden is de eerste grotere correctie sinds eind 2015/ begin 2016. Na de vorming van de zeer belangrijke bodem begin 2016 is er een nieuwe steile opgaande middellangetermijntrend ontstaan die in de afgelopen twee jaar zorgde voor een krachtige stijging van ruim 50% (bijna 200 punten). In deze 2 jaar durende stijging waren er slechts enkele ‘kleine’ correcties te zien van 5% tot 7%. In 2017 was dat aantal zelfs beperkt tot een tweetal kleine correcties in de zomer. We zagen de markt steeds euforischer worden waarbij de algemene opinie steeds positiever werd en elke kleine terugval al werd gezien als ‘forse correctie’. Tezamen met de divergentie vanuit de intermarktindicatoren (rente en valuta) was er een risicovolle cocktail ontstaan die aangaf dat de aandelenmarkt een flinke correctie tegemoet kon zien. Opvallend daarbij was de steeds verdere versteiling van de markten. Vooral in de VS zagen we richting de 5 versteilingen ontstaan in het afgelopen jaar. De meest recente versteiling ontstond in januari. De AEX vormde op de 1e handelsdag nog een bodem bij 540,35 waarna hij ruim 32 punten opliep, een klassieke blow-off beweging die de contouren had van een stijgende wig. Dit negatieve patroon werd op de dag na de vorming van de jaartop bij 572,80 neerwaarts gebroken, wat een eerste verzwakking betekende. De doorbraak door de 2-jaar lange stijgende bodemlijn was het definitieve correctiesignaal bij de 553. De trends is daarmee neerwaarts gedraaid in zowel het korte- als middellangetermijnbeeld en ik verwacht dat deze neerwaartse beweging in de komende tijd zal worden voortgezet.

Xetra DAX: tijdelijke herstelbeweging na vrije val van 1.600 punten
De Duitse Xetra DAX was een van de weinige Europese indices die geen duidelijke blow-off fase kende in januari. Hij steeg toen wel vanaf de 12.745 (2 januari) tot aan de 13.600 en vormde een stijgende wig, maar bleef hiermee wel binnen de grenzen van een zijwaartse fase sinds november vorig jaar. Uiteindelijk werd in de zone 13.500 – 13.600 een meervoudige toppenzone gevormd en de neerwaartse doorbraak onder de stijgende wig zorgde eind januari voor een eerste verzwakking. Ook de DAX brak ongeveer gelijktijdig met de AEX zijn stijgende middellangetermijnbodemlijn wat een trendomkeer in het middellangetermijnbeeld betekende. De eerste doelzone lag bij de horizontale steun van 11.870, de bodem van de zomermaanden van vorig jaar. Met een recent dieptepunt bij 12.003 werd dit 1e doel al bijna bereikt. Dit betekende ook een terugval van 1.600 punten tot op heden, een forse correctie. Toch verwacht ik dat voor de komende tijd meer dalingsruimte in het vat zit. Een belangrijke volgende doelzone ligt bij 10.500 – 11.000, waar meerdere horizontale steunpunten bij elkaar komen en een langere stijgende bodemlijn. De huidige en tot op heden beperkte herstelbeweging is naar mijn mening normaal na de forse vrije val in de DAX en zal waarschijnlijk leiden tot een 1e lagere kortetermijntop. Belangrijke weerstanden zijn daarvoor te vinden bij 12.650 en de zone 12.747 – 12.782. In deze zone liggen onder andere de meest recente neerwaartse gap en het 200-daags gemiddelde. Net als in de AEX is het opvallend dat dit 200-daags (langetermijn)gemiddelde voor het eerst in zeer lange tijd weer neerwaarts is gedraaid. We moeten dan ook alert zijn in de komende dagen/ week op de vorming van toppatronen waarna de neerwaartse druk richting de recente bodem bij 12.003 en lager weer kan worden opgevoerd.

Grafiek Xetra DAX op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 15 februari 2018

Visie technische analyse:

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)