AEX: Waar komt het draaipunt?

Met een krachtige opwaartse beweging brak de AEX gisteren door de 541 weerstand. De start van een verdere stijging of de laatste perikelen van de herstelbeweging voordat de neerwaartse druk weer toeneemt?

Met de doorbraak door de meervoudige weerstandszone 539,75 – 541 heeft er een verbetering plaatsgevonden in het zeerkortetermijnbeeld. Dit is inmiddels de 3e herstelbeweging vanaf de steunzone 516 – 517 en inmiddels ook de grootste herstelbeweging. Mijn neerwaarts gerichte middellangetermijnvisie verandert overigens niet met deze opwaartse doorbraak. Opvallend is de technische situatie van de AEX ten opzichte van de andere aandelenmarkten. De AEX is de enige index die boven zijn vorige (en lagere) toppen wist te breken gisteren. In de meeste andere indices blijft de neerwaartse druk intact en indices als de DAX en STOXX Europe 600 bleven onder hun vorige lagere kortetermijntoppen. De kans dat er sprake is van een valse uitbraak in het kortetermijnbeeld in de AEX is naar mijn mening dan ook aanwezig. Dit zou betekenen dat er een overshoot gaande is voor de vorming van een lagere top en de neerwaartse druk in de komende dagen weer kan toenemen. Het is altijd belangrijk dat de aandelenmarkten dezelfde signalen geven aangezien er anders meestal sprake is van een valse uitbraak. Aan het begin van de dag werd er een openingsgap gevormd van ongeveer 1,5 punt. Deze gap werd in de loop van de handelsdag weer gesloten met een beweging tot onder de onderkant van deze gap die bij de intraday-top van maandag was te vinden bij 541,65. Voor de komende dagen moeten we zeer alert blijven op de vorming van toppatronen en een slotbeweging onder de voormalige toppenzone van 539,75 – 541.

Grafiek AEX-index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 10 april 2018

Geen verandering in de dalende middellangetermijntrend
De maand april begint sterk met een opwaartse beweging van ongeveer 20 punten. Vanaf de bodemzone bij 516 – 517 heeft er inmiddels een herstelbeweging plaatsgevonden van bijna 30 punten. Toch acht ik de kans reeel dat deze herstelbeweging zal eindigen met de vorming van een lagere top in het middellangetermijnbeeld. De vorige toppenzone bij 539,75 – 541 bleek niet sterk genoeg om de markt te keren. Hier lagen de toppen van de vorige twee herstelbewegingen. Deze situatie met de vorming van een drievoudige steunzone bij 516 – 517 duurt inmiddels al 2 maanden en zorgde voor een tweetal minicorrecties. Zowel de vrije val beweging vanaf de jaartop bij 572,80 van 10% evenals deze 2 minicorrecties en de herstelbewegingen passen nog steeds in de correctieve fase van de AEX in het middellangetermijnbeeld. Met de opwaartse doorbraak door de 541 zal de dalende toppenlijn in het middellangetermijnbeeld wel minder steil komen te liggen waardoor het langer kan duren voordat de zone 516 – 517 opnieuw onder druk wordt gezet. Ook zien we steeds meer overeenkomsten met de situatie in 2015. Destijds vond na een eerste forse correctie ook een krachtige herstelbeweging plaats waarna de correctieve fase werd doorgezet ter grootte van ongeveer 25%. De startsituatie met de vrije val beweging en het krachtige herstel dat hierop volgde duurde destijds ongeveer 4 maanden waarbij er zelfs sprake was van een herstel tot aan de toenmalige jaartop. De bodem van deze correctieve fase destijds bij 378 zorgde daarna voor een 2 jaar durende en zeer krachtige opgaande middellangetermijntrend. Tijdens deze beweging steeg de AEX bijna 200 punten, ruim 50%. Deze gehele beweging ging gepaard met een beperkt aantal kleine correcties. De euforie onder beleggers nam steeds verder toe en de opgaande trend ging steeds steiler verlopen. Uiteindelijk zagen we in alle indices in de eerste drie weken van januari een klassieke blow-off beweging die een dag na de vorming van de jaartop bij 572,80 neerwaarts werd gebroken. Een week later werd ook de cruciale en 2 jaar durende stijgende bodemlijn gebroken. De stijgende middellangetermijntrend was daarmee ten einde gekomen en een forsere correctieve fase gestart.

Alert zijn op plotselinge neerwaartse draai
Deze neerwaartse doorbraken zagen we in veel indices. Verder werd in de maanden januari en februari een zeldzaam toppatroon gevormd in de maandgrafiek, een bearish engulfing. Ook was er de risicovolle situatie met de divergentie in de intermarktindicatoren. Uiteindelijk werd vorige week in de AEX een death cross gevormd, daarbij breekt het 50-daags door het 200-daags gemiddelde. We moeten terug naar september 2015 om een dergelijk signaal in het middellangetermijnbeeld te zien. De opwaartse beweging boven deze gemiddelden (zone 534 – 536) zorgt niet voor een opheffing van dit signaal en zorgt ook niet voor een duidelijke verbetering in het technische beeld. Deze herstelbeweging is verder nog te zien als terugtest naar een voormalige en langere stijgende bodemlijn in de daggrafiek, die gisteren bij 545,50 was te vinden. Deze weerstandslijn ligt vandaag bij 545,70. Verder werd een klein deel van en voormalige neerwaartse gap gesloten. Deze staat nog open tussen de 545,60 en 549,95. Deze beweging zorgt ook voor een test van het 50%-Fibonacci retracementniveau tussen de top en de bodem van deze correctieve fase tot op heden. Het laatste (61,8%) niveau is bij 551 te vinden. Een slotkoers boven de 549,95 – 551 zorgt voor een verdere potentie naar de 564. Zover zie ik het echter niet komen en we moeten alert zijn op een plotselinge neerwaartse draai en beëindiging van deze herstelbeweging. Aan de onderkant ligt als eerste punt de zone 539,75 – 541. Een slot onder deze zone geeft de eerste aanwijzing dat een top is gevormd in het kortetermijnbeeld. Bevestiging treedt op onder de genoemde gemiddelden (zone 534,50 – 536) en een sluiting van de eerdere opwaartse gap tussen de 529,40 en 533,60.

STOXX Europe 600 Index: patroon van lagere toppen intact
In de eerste weken van januari dit jaar vond in de breed samengestelde STOXX Europe 600 Index ook een klassieke blow-off fase plaats. Hij bleef daarbij net onder de toppenzone uit 2015. Hij vormde een top bij 403,70 waarna de blow-off fase werd afgebroken. Een ruime week later werd ook de langere stijgende bodemlijn neerwaarts gebroken wat het einde van de 2 jaar durende opgaande fase betekende. Dit was de definitieve bevestiging van een forsere correctieve fase. Na de vrije val beweging tot begin februari vond de eerste herstelbeweging plaats. In de afgelopen twee maanden zagen we in totaal 3 herstelbewegingen en tot op heden twee mini-correcties. Daarbij valt op dat in tegenstelling tot de AEX er nog steeds sprake is van een patroon van lagere toppen en lagere bodems. Met een dieptepunt bij 362 werd mijn eerste doelzone bij 366 voor een correctieve tegenreactie inmiddels ook neerwaarts gebroken, waaronder de volgende doelzone bij 350 – 352 is te vinden. In de STOXX Europe 600 vond ook al enige tijd geleden (eerder dan in de AEX) een death cross plaats tussen het 50-daags en 200-daags gemiddelde. De 1e herstelbeweging (na de vrije val) zorgde in februari voor een lagere top bij 384. De 2e herstelbeweging stokte in maart met een tweezers top bij 380,10 en gisteren werd een intraday-top gevormd bij 378,50. Daarbij werd gisteren voor het eerst weer het 50-daags gemiddelde nipt doorbroken. Toch verwacht ik dat deze index bezig is met de vorming van een volgende lagere top. Weerstanden liggen nu bij 380,10 en 384. Bij dit laatste niveau ligt verder ook nog het dalende 200-daags gemiddelde. Ik acht de kans groot dat de STOXX Europe 600 deze weerstanden niet zal doorbreken. We moeten dan ook alert zijn op een neerwaartse draai in de markt in de komende dagen. De eerste steunzone is nu te vinden bij 366,50 – 367,50. Daaronder ligt de bodem tot op heden bij 362. Een verder vervolg in de komende weken naar mijn volgende doel van 350 – 352 acht ik realistisch. Vlak daaronder ligt overigens de sinds 2009 stijgende bodemlijn bij 346. Deze steunpunten moeten in de komende weken behouden blijven om niet te verzanden in een verdere verslechtering in de technische situatie van de STOXX Europe 600 in het langere termijnbeeld. Mocht hij structureel onder de genoemde sinds 2009 stijgende bodemlijn zakken, dan is de kans groot dat de jaartop bij 403,70 voor langere tijd als top op de borden zal blijven staan.

Grafiek STOXX Europe 600 Index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 10 april 2018

Visie technische analyse:

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)