AEX Draaipunt?

In de afgelopen 2 weken zagen we de nodige consolidatie in de AEX op een hoog niveau. Hij testte de drievoudige toppenzone van vorig jaar en vormde een meervoudige top onder de 572. Ook brak hij de stijgende bodemlijn.

Als we kijken naar de afgelopen vier maanden dan zagen we een zeer krachtige stijging in de AEX van ongeveer 100 punten vanaf de 472,20-bodem van eind december. Tijdens deze stijging vonden er geen forsere tegenreacties plaats. De tegenreacties bleven beperkt tot maximaal 3%. Deze tegenreacties vonden verder alleen in de maand maart plaats. Een dergelijk krachtige opgaande beweging zonder tegenreacties in een dergelijk kort tijdsbestek hebben we in de afgelopen jaren niet gezien. Een opvallend punt was de steeds verder oplopende euforie in de markt. Deze is naar mijn mening vergelijkbaar met de euforie die we zagen aan het einde van de zeer lange bullmarkt sinds begin 2009 voordat de forse terugval in 2018 begon. Deze terugval zorgde in het laatste kwartaal van 2018 voor de beëindiging van de bijna 10 jaar durende bullmarkt maar zette uiteindelijk niet door. Na de vorming van de bodem bij 472,20 had ik een herstelbeweging verwacht richting de zone 511 – 517. Na de opwaartse doorbraak daarboven ontstond echter een onverwachte versnelling die uiteindelijk zorgde voor de hertest van de drievoudige toppenzone in de afgelopen 2 weken. Is hiermee de nieuwe bearmarkt beëindigd? Nee, naar mijn mening niet. Wel is hiermee een groter en breder topvormingsproces ontstaan in de markt. Pas een langdurig en structureel slot boven de toppenzone van 574 – 576,90 zorgt voor meer opwaarts potentieel richting de 600 – 610. In dat scenario wordt ook de verwachte verdere bearmarkt uitgesteld. Ook zal het door deze herstelbeweging van ongeveer 100 punten aanzienlijk langer gaan duren voordat de AEX zijn bodems van eind vorig jaar weer onder druk kan zetten.

Grafiek AEX-index op dagbasis

Bron: Reuters Metastock XV, 3 mei 2019

Doorbraak onder de stijgende bodemlijn zorgt voor eerste verslechtering. Bevestiging van een top onder de 558,90-steun.
Vorig jaar werd tijdens het grote topvormingsproces een drievoudige toppenzone gevormd rond de 574. Elke top ging daarbij gepaard met de vorming van een groot toppatroon in de maandgrafiek. Zo werden een bearish engulfing, een shooting star en een dark cloud cover op de borden gezet. In de afgelopen twee weken werd een meervoudige top onder de 572 op de borden gezet. Hiermee is in het grotere technische beeld nu sprake van een viervoudige toppenzone. In de afgelopen twee weken zagen we ook de nodige consolidatie ontstaan onder de 572 waarbij eind vorige week een belangrijke neerwaartse doorbraak plaatsvond. Als we namelijk kijken naar de stijgende bodemlijn vanaf de 472,20 dan zagen we een neerwaartse doorbraak eind vorige week onder deze opgaande steunlijn. Deze is momenteel alweer bij 570,20 te vinden. Ik gaf begin vorige week al aan dat de AEX op korte termijn een vervolgrichting zou moeten kiezen aangezien de handelsruimte steeds smaller werd. Niet alleen het contraire signaal vanuit de zeer hoge euforie gaf de nodige risico’s aan, maar ook de technische indicatoren lieten een risicovolle situatie zien. Beide indicatoren testten twee maanden geleden al hun toppen van de afgelopen jaren waarna de nodige negatieve divergentie ontstond. Dit betekent dat zowel de MACD als de RSI gelijke danwel lagere toppen vormden terwijl de AEX steeds hogere toppen op de borden zette. De MACD gaf een week geleden al een neerwaartse crossing aan en de RSI stond eind vorige week op het punt om de sinds december stijgende bodemlijn neerwaarts te breken. Ondanks deze risicosignalen moeten de definitieve signalen uit de grafiek zelf komen. Alleen een hertest van de toppenzone en de vorming van consolidatie is niet genoeg. De neerwaartse doorbraak eind vorige week onder de sinds december stijgende bodemlijn is een eerste verslechtering, maar bevestiging van een top treedt pas op onder de meest recente belangrijke vorige bodem. Deze opgaande bodemlijn maakt overigens deel uit van een grote stijgende wig (potentieel negatief patroon). Deze werd rond 11 april bij 559 op de borden gezet. Een structureel slot hieronder zou het omkeersignaal voor de komende tijd kunnen betekenen. In dat scenario lijkt de kans groot dat een volgende top is gezet en de AEX zijn neerwaartse weg weer gaat inslaan. Bovenliggend is verder nog de bodemzone van de consolidatiefase bij 564,60 te vinden. Vandaag lijkt de AEX met een forse neerwaartse gap te gaan openen waarbij de bovenkant bij 566,50 ligt. Zodra de AEX in de komende dagen deze gap grotendeels open laat staan en structureel onder de 559 sluit, lijkt een draaipunt te zijn gevormd. In dat scenario zal ik mijn kortetermijnopinie opnieuw verlagen naar Short en kan de AEX in de komende tijd in eerste instantie op weg naar de 539 tot 530 bodems. Met de hertest van de toppen van vorig jaar zijn meerdere indices aanbeland bij een belangrijk kantelpunt en zoals eerder gezegd, blijft de kans naar mijn mening het grootst dat er geen sprake is van een nieuwe bullmarkt, maar een vervolg van het begin vorig jaar gestarte topvormingsproces. Een vervolg in de komende maanden van een nieuwe dalende tendens die uiteindelijk kan uitgroeien tot een volgende bearmarkt acht ik realistisch. Hierin treedt een kentering op zodra veel indices langere tijd en structureel boven hun jaartoppen van vorig jaar weten te breken.

Visie technische analyse:

Bas Heijink (bekijk profiel en disclaimer)