Vooruitblik 2010

Economische groei

De economie draait slecht. In Nederland is de economie in het derde kwartaal van 2009 met bijna vier procent gekrompen ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2008. Ook van kwartaal op kwartaal was er nauwelijks verbetering: een matige groei van een half procent.(1) Zonder de grote stimuleringsmaatregelen van de overheid zouden de cijfers waarschijnlijk nog veel slechter zijn. Dat belooft wat voor het komende jaar, aangezien de begrotingstekorten een tweede ronde van stimulering niet toelaten.

Rente

De rente is laag en dit maakt investeren gunstiger. Het is een stimulans om de ondernemers de economie weer aan het draaien te laten krijgen. Er zijn echter nog steeds tekenen van wantrouwende banken; het geld wordt niet gemakkelijk uitgeleend. Deze angstige houding van de banken werkt remmend op de economische ontwikkeling; het geld komt onvoldoende aan daar waar het nodig is: bij ondernemers. In 2010 zal de opstelling van de banken derhalve echt moeten veranderen om het tij te kunnen keren.




Koers-winstverhoudingen

De koers-winstverhoudingen zijn op dit moment extreem hoog bij sommige fondsen. Voor Philips moet ruim twintig maal de verwachte winst van 2009 worden betaald, voor Unilever negentien maal. Air France-KLM scoort zelfs boven de veertig. Er zijn ook uitschieters naar beneden: voor BAM hoeft maar vijf maal de winst worden neergelegd en voor Koninklijke Olie bijvoorbeeld maar 8 maal. Gezien de huidige lage olieprijs is dit laatste fonds in mijn ogen zeer goedkoop. Een fonds als ASML lijkt daarentegen weer veel te duur in verhouding tot de prestaties van de afgelopen tijd. Ondanks het verwachte verlies over het afgelopen jaar, noteert het fonds een dikke zeven euro.(2)


Trends

Na de hype rond opkomende markten als China, India en Brazilië, is er in 2009 een nieuwe trend opgekomen met potentie: duurzaamheid. Dit containerbegrip was alom aanwezig, ook op de beurs. Dit heeft als voordeel dat de mogelijkheden om als belegger in te spelen op deze trend steeds volwassener worden. Waar je als belegger eerst kennis over specifieke bedrijven nodig had, zijn er nu volop beleggingsfondsen om aan de duurzaamheidsontwikkelingen te verdienen.  Nu zullen duurzaamheid en grote rendementen in de kern onverenigbaar blijven –hebzucht staat immers haaks op duurzaamheid-, toch ligt een mooie groei van tal van duurzame sectoren in de lijn der verwachting.


Beurssentiment/ vertrouwen

Het sentiment is sterk verbeterd. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard, zo zegt men. Toch was er na het dieptepunt van de paniek in maart al heel snel weer een euforische stemming. Inmiddels kijkt de belegger weer hoopvol naar boven. Het vertrouwen is echter nog wel broos. Een nieuw debacle op de beurs kan in deze opportunistische tijden het tij weer snel doen keren. Gezien de sombere vooruitzichten zijn nieuwe debacles niet ondenkbaar. En na zo’n ‘dubbele dip’ zal het vertrouwen minder snel terugkeren dan afgelopen jaar.


Zekerheden

Een van de redenen om zo sceptisch te zijn over het sentiment is de hoge koers van de karakteristieke ‘zekerheden’. Staatsobligaties staan ondanks de extreem lage rente verdacht hoog. Ook edelmetalen als goud hebben nieuwe records gebroken. Normaal stijgen deze waarden bij een moeilijke beurs. Of het verband ook omgedraaid kan worden en een daling kan worden verwacht op basis van de hoge koersen, valt te betwijfelen. Toch getuigen deze verdacht hoge koersen in mijn ogen van onrust op en het wantrouwen van de markt. Het is iets om goed in de gaten te houden.

Werkloosheid   

Ook al is de door sommigen verwachte tweede ontslaggolf tot nog toe uitgebleven, de werkloosheid neemt nog steeds toe in Nederland.(3) Het belang van werk en inkomen voor een economie behoeft hier geen betoog. Een stijgende werkloosheid is domweg zorgwekkend. Zeker als de ervaring leert dat bestuurders niet zullen aarzelen om banen te schrappen als door economische tegenspoed de winst onder druk komt te staan. 


Conclusie

Na maanden van stijging en een eindejaarsrally zou een correctie niet vreemd zijn. De economische fundamenten onder de afgelopen stijging lijken gering, als ze al aanwezig zijn. In die zin is er sprake van irrationalisme. Samen met het broze vertrouwen maakt dit de markten kwetsbaar voor tegenvallers. Gezien de slechte economische indicaties en het feit dat van overheden weinig hulp te verwachten zal zijn, is een dubbele dip niet ondenkbaar. In mijn ogen is de kans daarop zelfs groot. Deze dreiging en de huidige hoge koersen maken dat ik een slecht beursjaar verwacht. Traditionele aandelen laat ik daarom voorlopig links liggen, op enkele uitzonderingen na. Dan vaar ik liever mee op de nieuwe marktbeweging: duurzaamheid.

Succes,

Simon Haas



(Deze columns zijn wekelijks kosteloos te ontvangen. Hiervoor kan men zich inschrijven en aanmelden voor de nieuwsbrief)

1)    http://www.cbs.nl/nl , bekeken op 3 januari 2010.
2)    De winsten voor 2009 zijn gebaseerd op een consensus van analisten, zoals vermeld op www.analist.nl , bekeken op 3 januari 2010.
3)    http://www.cbs.nl/ , bekeken op 3 januari 2010.